ضربه قوچ چیست؟
همان طور ﻛﻪ می‌دانید ﺟﺴﻢ در ﺣﺎل ﺣﺮﻛﺖ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارد ﻛﻪ همان‌طور ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ ﻓﻮق اﻧﺴﺪاد ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎل در ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎنی ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل و به وجود آﻣﺪن ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچی می‌گردد. به عبارت دیگر ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻜﻮس ﺳﺮﻋﺖ و ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎل، ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎنی ﺳﺮﻋﺖ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ و نهایتاً ضربه قوچ پمپ یا water hammer می‌شود. ضربه قوچ ﺑﺎ سر و صدا و ارﺗﻌﺎش ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ. ضربه‌های ایجاد شده ﻧﺎشی از ارتعاش می‌تواند ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺧﺴﺎرت در support ﻫﺎ و دﻳﮕﺮ قسمت‌های ﻣﺴﻴﺮ ﺳﻴﺎل ﮔﺮدد. ﻟﺬا ﺗﻤﻬﻴﺪاتی ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از وﻗﻮع اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه در ﻧﻈﺮ می‌گیرند.
عوامل موثر برای مقابله با ضربه قوچ
- در دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ راه‌اندازی پمپ ها تأکید می‌شود ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از روﺷﻦ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺷﻴﺮ ﺧﺮوجی ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮده و ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﺎرت زدن ﭘﻤﭗ، آرام آرام ﺑﺎز ﺷﻮد.
- ﻗﺒﻞ از ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن پمپ اول ﺷﻴﺮ ﺧﺮوجی آرام آرام بسته شده و ﺳﭙﺲ ﭘﻤﭗ ﺧﺎﻣﻮش ﮔﺮدد ﺑﻌﺪ از ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن پمپ، ﺳﺮﻋﺖ در ﻟﻮﻟﻪ discharge ﺳﺮﻳﻌﺎً ﻛﺎﻫﺶ می‌یابد، در اﺛﺮ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎنی ﭘﺪﻳﺪه ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچی در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﺬﻛﻮر اﺗﻔﺎق می‌افتد و اﻣﻮاج ﻓﺸﺎری ایجاد شده در اﻣﺘﺪاد ﻟﻮﻟﻪ discharge ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده و ﭘﺲ از برخورد ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻊ، ﻣﻨﻌﻜﺲ می‌شوند.
- ﻣﻮج ﺑﺮگشتی ﺑﻌﺪ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭘﻤﭗ و در ﺻﻮرت ﺑﺎز ﺑﻮدن ﺷﻴﺮ ﺧﺮوجی ﺑﻪ ﭘﺮواﻧﻪ رﺳﻴﺪه و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﭼﺮﺧﻴﺪن ﭘﺮواﻧﻪ و ﺑﺎز ﺷﺪن ﻣﻬﺮه آن و خرابی های دﻳﮕﺮ می گردد.
- ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ discharge در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ میتوان از ﭘﻤﭗ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ضربه قوچی یا water hammer ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﺮد.
اﻣﺎ اﻳﻦ روش روشی مؤثر ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ضربه قوچ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻗﻄﻊ ﻧﺎﮔﻬﺎنی ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. پنجمین روش برای مقابه با ضربه قوچ در پمپ ها ، فرمول محاسبه تغییرات فشار از طریق ضربه قوچ است.
5- فرمول ضربه قوچ
ﺑﺮای ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﭘﻤﭗ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻻزم و دائمی اﺗﺨﺎذ ﺷﻮد در ﺳﺎل 1900 ﻣﻴﻼدی ﺗﺮوﻛﻮﻓﻮسکی ﻓﺮﻣﻮلی را ﺑﺮای ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺸﺎر ﻧﺎشی از ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﮔﻬﺎنی ﺳﺮﻋﺖ اراﺋﻪ ﻛﺮد. ﻃﺒﻖ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮل ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺸﺎر ﻧﺎشی از ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچی ﻋﺒﺎرت ﻫﺴﺖ از:
ΔH=(a.ΔV)/g
a: سرعت انتشار موج فشاری (m/s) ΔV : تغيير ناگهانی سرعت (m/s) g : شتاب گرانشی (m/s2)
دلتا V ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺮﻋﺖ و a ﺳﺮﻋﺖ اﻧﺘﺸﺎر ﻣﻮج ﻓﺸﺎر است. ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﻤﭗ به طور ﻧﺎﮔﻬﺎنی از ﻛﺎر می‌افتد، ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل در ﻟﻮﻟﻪ در ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎهی ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد. ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻓﺸﺎری ایجاد شده به‌صورت مشاهده شده می‌باشد و روﻧﺪ رفت و برگشت ﻣﻮج ﻓﺸﺎری ﺗﺎ زﻣﺎن اﺳﺘﻬﻼک ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻮج ﻓﺸﺎری اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺳﭙﺲ ﻣﺘﻮﻗﻒ می‌شود. برای آگاهی از آخرین قیمت پمپ کشاورزی و دریافت کاتالوگ با کارشناسان فروش در تماس باشید.
-
ﺟﺴﻢ در ﺣﺎل ﺣﺮﻛﺖ ﺗﻤﺎﻳﻞ دارد ﻛﻪ همان‌طور ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮد اداﻣﻪ دﻫﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ ﻓﻮق اﻧﺴﺪاد ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎل در ﻟﻮﻟﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺎﮔﻬﺎنی ﺳﺮﻋﺖ ﺳﻴﺎل و به وجود آﻣﺪن ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچی می‌گردد. به‌عبارت‌دیگر ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﻌﻜﻮس ﺳﺮﻋﺖ و ﻓﺸﺎر ﺳﻴﺎل، ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎنی ﺳﺮﻋﺖ، ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺸﺎر در ﻟﻮﻟﻪ و نهایتاً water hammer می‌شود.......
-
در دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ راه‌اندازی پمپ ها تأکید می‌شود ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از روﺷﻦ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﭘﻤﭗ ﺷﻴﺮ ﺧﺮوجی ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮده و ﺑﻌﺪ از اﺳﺘﺎرت زدن ﭘﻤﭗ، آرام آرام ﺑﺎز ﺷﻮد و ﻳﺎ ﻗﺒﻞ از ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن پمپ اول ﺷﻴﺮ ﺧﺮوجی آرام آرام بسته‌شده و ﺳﭙﺲ ﭘﻤﭗ ﺧﺎﻣﻮش ﮔﺮدد ﺑﻌﺪ از ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن پمپ، ﺳﺮﻋﺖ در ﻟﻮﻟﻪ discharge ﺳﺮﻳﻌﺎً ﻛﺎﻫﺶ می‌یابد، در اﺛﺮ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎنی ﭘﺪﻳﺪه ﺿﺮﺑﻪ ﻗﻮچی در ﻟﻮﻟﻪ ﻣﺬﻛﻮر اﺗﻔﺎق می‌افتد و اﻣﻮاج ﻓﺸﺎری ایجادشده در اﻣﺘﺪاد ﻟﻮﻟﻪ discharge ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺟﻠﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده و ﭘﺲ از برخورد ﺑﺎ ﻣﺎﻧﻊ، ﻣﻨﻌﻜﺲ می‌شوند. ﻣﻮج ﺑﺮگشتی ﺑﻌﺪ از رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﭘﻤﭗ و در ﺻﻮرت ﺑﺎز ﺑﻮدن ﺷﻴﺮ ﺧﺮوجی ﺑﻪ ﭘﺮواﻧﻪ رﺳﻴﺪه و ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﭼﺮﺧﻴﺪن ﭘﺮواﻧﻪ و ﺑﺎز ﺷﺪن ﻣﻬﺮه آن و خرابی‌های دﻳﮕﺮ می‌گردد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﺷﻴﺮ discharge در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﭘﻤﭗ میتوان از ﭘﻤﭗ در ﻣﻘﺎﺑﻞ water hammer ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﺮد.....