در دنیای امروز که وابستگی به انرژی الکتریکی در اکثر بخش‌های زندگی روزمره مردم مشهود است، اطمینان از دسترسی پایدار به منبع برق، اهمیتی دوچندان پیدا کرده است. با وجود اینکه برق در اکثر شهرها و روستاها قابل دسترس است اما در برخی از مناطق همچنان مشکل عدم دسترسی وجود دارد. همچنین در سال‌های اخیر کشور ما با ناترازی انرژی مواجه است و قطعی‌های پی در پی برق، چه در منازل و ساختمان‌های مسکونی و چه در صنعت و کشاورزی اتفاق می‌افتد و خلل بزرگی در زندگی ایجاد کرده است.
موتور برق دستگاهی است که در این شرایط سخت راهگشا خواهد بود. موتور برق با تبدیل سوخت‌های مختلف به نیروی الکتریکی، امکان بهره‌مندی از روشنایی، عملکرد دستگاه‌های برقی و تداوم فعالیت‌ها را در هر زمان و مکانی فراهم می‌آورد. از مصارف خانگی و کارگاهی کوچک گرفته تا کشاورزی، صنایع، بیمارستان‌ها و مناطق دورافتاده، تاثیر زیاد موتور برق در تامین آسایش، ایمنی و پیشرفت به چشم می‌خورد.
در ادامه به معرفی انواع موتور برق، پارامترهایی که موقع خرید باید به آن توجه کرد، برندهایی که برای موتور برق در بازار موجود است، نحوه محاسبه قدرت موتور برقی که قرار است خریداری کنید، کاربردها و هر آنچه که درباره موتور برق لازم است بدانید، پرداخته شده است.
خرید موتور برق ارزان
برای خرید مقرون‌به‌صرفه موتور برق، توجه به چند نکته ضروری است تا ضمن کاهش هزینه‌ها، دستگاهی متناسب با نیاز تهیه شود. ارزانترین موتور برق‌ها معمولا بنزینی، بدون قاب محافظ و با توان خروجی پایین (حدود ۱ تا ۳ کیلووات) هستند.
این دستگاه‌ها از ساختار ساده‌تری بهره می‌برند و اغلب ساخت برندهای چینی هستند. کیفیت ساخت آنها در سطح متوسط بوده و برای استفاده کوتاه‌مدت در مواقع اضطراری مناسب‌اند. در صورتی که اولویت اصلی قیمت پایین باشد، باید از ویژگی‌های پیشرفته مانند استارت الکتریکی، خروجی تثبیت‌شده سینوسی کامل یا صدای بسیار کم چشم‌پوشی کرد.
برای کاهش هزینه خرید موتور برق، انتخاب نوع سوخت و توان خروجی مناسب اهمیت دارد. موتوربرق‌های گازسوز و دیزلی معمولا گران‌تر از مدل‌های بنزینی هستند. بنابراین، در صورت محدودیت بودجه، گزینه‌های بنزینی انتخاب مقرون‌به‌صرفه‌تری خواهند بود، مگر در صورت نیاز ضروری به سوخت دیگر.
همچنین، توصیه می‌شود موتور برقی با توان خروجی متناسب با نیاز تهیه شود، زیرا افزایش توان باعث افزایش قیمت می‌گردد. با این حال، در کنار قیمت، توجه به کیفیت، سابقه برند در بازار و دسترسی به قطعات یدکی نیز ضروری است.
خوشبختانه، برندهای اقتصادی چینی متعددی در ایران موجود هستند که تعمیرکاران با آنها آشنایی دارند. در ادامه به معرفی چند برند چینی خوب پرداخته شده است. جهت خرید موتور برق ارزان و مشاوره برای انتخاب مدل و برند آن پیشنهاد می‌شود با کارشناسان کالاصنعتی تماس بگیرید.
قیمت موتور برق
قیمت موتور برق در بازار ایران بسته به عوامل متعددی متغیر است. مانند ژنراتور در موتور برق نیز مهم‌ترین عامل، توان خروجی است که معمولا بر حسب کیلووات بیان می‌شود. هرچه توان دستگاه بالاتر باشد، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.
عوامل دیگری مثل برند، کشور سازنده، نوع موتور و امکانات جانبی نیز در قیمت موتور برق تاثیرگذار است. برندهای ژاپنی و اروپایی معمولا گران‌تر از برندهای چینی و کره‌ای هستند. همچنین مدل‌های بی‌صدا، دوگانه‌سوز یا مجهز به امکاناتی مثل ATS و نمایشگر دیجیتال، قیمت بالاتری دارند. به دلیل وارداتی بودن اغلب دستگاه‌ها، نرخ ارز هم بر قیمت آنها تاثیر مستقیم دارد.
در نیمه اول سال ۱۴۰۴، موتور برق‌های بنزینی کوچک از حدود ۱۰ میلیون تومان شروع می‌شوند و مدل‌های متوسط خانگی بین ۱۵ تا ۳۰ میلیون تومان قیمت دارند. دستگاه‌های قوی‌تر نیز معمولا بیش از ۳۰ میلیون تومان هستند. به‌طور کلی نمی‌توان قیمت مشخصی برای موتور برق اعلام کرد چرا که تنوع محصولات از برندهای مختلف زیاد است و به طبع تنوع قیمتی هم زیاد است. برای اطلاع دقیق، توصیه می‌شود قیمت روز را از فروشندگان معتبر استعلام کنید.
انواع موتور برق بر اساس نوع سوخت مصرفی
موتور برق را می‌توان بر مبنای نوع سوخت مصرفی و طراحی موتور به گروه‌های زیر تقسیم کرد. ویژگی هر کدام از آنها بطور خلاصه ذکر شده است:
- بنزینی: مناسب برای مصارف خانگی و سبک؛ سبک، کم‌صدا، ارزان و دوام کمتر در کارهای سنگین و مداوم
- دیزلی (گازوئیلی): مناسب مصارف صنعتی؛ دوام بالا، وزن سنگین‌تر، پرصداتر و گران‌تر
- گازسوز: مناسب مکان‌های ثابت با گاز شهری؛ آلودگی و هزینه سوخت پایین و تولید در توان‌های کمتر
- دوگانه‌سوز: مناسب برای مناطق با دسترسی محدود به سوخت؛ انعطاف‌پذیر با قابلیت استفاده از دو سوخت، ساختار پیچیده و گران‌تر
- مسافرتی (پرتابل): بنزینی و مناسب برای سفر و استفاده از وسایل برقی سبک، کم‌صدا و قابل حمل و کم توان
کاربردهای موتور برق
کاربرد موتور برق بسیار گسترده و متنوع است و به نوع و توان دستگاه نیز بستگی دارد. در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای موتور برق اشاره شده است:
- پشتیبان برق اضطراری منازل و اماکن تجاری کوچک: یکی از رایج‌ترین کاربردهای موتور برق، تامین برق هنگام قطعی شبکه سراسری است. بسیاری از منازل، آپارتمان‌ها، فروشگاه‌ها، دفاتر و بانک‌ها برای جلوگیری از خاموشی تجهیزات حیاتی خود در زمان قطع برق، یک موتور برق آماده به کار دارند. به محض قطع برق، ژنراتور روشن شده و حداقل روشنایی، یخچال، سیستم‌های امنیتی، کامپیوترها و سایر وسایل ضروری را تغذیه می‌کند تا فعالیت‌ها بدون وقفه ادامه یابد. معمولا برای این کاربرد از موتورهای برق بنزینی یا گازسوز کم‌صدا با توان ۲ تا ۱۰ کیلووات استفاده می‌شود.
- کوهنوردی، کمپینگ و فعالیت‌های فضای باز: گروه دیگری از کاربردها در تفریحات و مشاغل سیار است. مثلا افرادی که به کمپینگ و طبیعت‌گردی می‌روند، برای روشنایی کمپ، شارژ دستگاه‌های الکترونیکی، راه‌اندازی یخچال ماشین یا حتی تجهیزاتی مثل پمپ باد و قهوه‌ساز از موتورهای برق کوچک پرتابل استفاده می‌کنند. در غرفه‌های فروش سیار، بازارچه‌های موقت، نمایشگاه‌های رو باز، فیلم‌برداری در لوکیشن خارج از شهر و... نیز یک موتور برق سبک قابل حمل، برق مورد نیاز تجهیزات را فراهم می‌کند. در این موارد معمولا سکوت محیط مهم است، لذا از موتور برق اینورتری بی‌صدا استفاده می‌شود تا آسایش محیط خدشه‌دار نشود.
- کارگاه‌ها و پروژه‌های ساختمانی: در بسیاری از پروژه‌های ساخت و ساز یا راه‌اندازی کارگاه در مناطقی که هنوز برق‌کشی نشده، موتور برق نقش منبع اصلی انرژی را ایفا می‌کند. برای جوشکاری در صحرا یا برشکاری و کار با ابزار برقی در یک ساختمان در حال احداث که هنوز برق ندارد، موتور برق ضروری است. حتی برخی موتور برق‌ها دارای خروجی جوشکاری هستند تا مستقیما به عنوان یک دستگاه جوش سیار استفاده شوند.
- مراسم، رویدادها و بازارهای موقت: در برگزاری مراسم مذهبی مانند هیئت‌ها در ایام محرم در خیابان، جشن‌ها و گردهمایی‌هایی که در فضای باز برگزار می‌شود و دسترسی به برق ممکن نیست، موتور برق می‌تواند راهگشا باشد. سیستم صوتی، نورافکن‌ها، آمپلی‌فایرها و... همگی می‌توانند با یک موتور برق مناسب روشن شوند. برای این منظور بسته به ابعاد مراسم، معمولا از موتور برق ۲ تا ۱۰ کیلووات بهره می‌گیرند. در بازارهای روز یا نمایشگاه‌های محلی نیز غرفه‌داران کوچک معمولا یک موتور برق کوچک برای روشن‌کردن چراغ‌ها و صندوق فروش خود دارند.
- کشاورزی و باغبانی: در مزارع کشاورزی و باغ‌ها که برق سراسری در همه‌جا در دسترس نیست، موتور برق کاربردهای فراوانی دارد. از آبیاری گرفته (راه‌اندازی پمپ‌های آب) تا روشنایی مرغداری‌ها و گلخانه‌ها و تامین انرژی تجهیزات سمپاشی. به عنوان مثال، کشاورزان ممکن است از یک موتور برق ۵ کیلووات برای راه‌اندازی پمپ آب چاه یا استخر در مزرعه استفاده کنند. باغداران برای به‌کار انداختن اره برقی، پمپ مه‌پاش یا دستگاه‌های بسته‌بندی محصولات، در باغی که برق ندارد، موتور برق به کار می‌گیرند. همچنین در پرورش طیور و دامداری‌های کوچک که قطعی برق می‌تواند تهویه را مختل کند، داشتن موتور برق اضطراری حیاتی است.
- مخابرات و دیتاسنترهای کوچک: سایت‌های مخابراتی (دکل‌های تلفن همراه) که در نقاط دوردست نصب می‌شوند اغلب دارای یک دیزل ژنراتور بکاپ هستند تا در صورت قطع برق شبکه، بلافاصله وارد مدار شود. مراکز داده کوچک، اتاق‌های سرور یا اتاق‌های مانیتورینگ و امنیت نیز معمولا یک ژنراتور آماده به کار دارند تا تجهیزات حساس ICT بدون برق نمانند. حتی یک قطعی چند دقیقه‌ای برق در چنین جاهایی می‌تواند منجر به از دست رفتن داده‌ها شود، لذا موتور برق اضطراری با سیستم ATS استفاده می‌شود که بصورت خودکار شروع به کار می‌کنند.
- شرایط اضطراری و مدیریت بحران: در حوادث غیرمترقبه مانند زلزله، سیل یا طوفان که ممکن است شبکه برق منطقه‌ای آسیب ببیند، موتور برق‌ها نقشی اساسی در امدادرسانی ایفا می‌کنند. تیم‌های هلال احمر، اورژانس و نیروهای امدادی با خود موتور برق پرتابل می‌برند تا برق روشنایی، تجهیزات پزشکی سیار مثل دستگاه اکسیژن، ابزارهای برشکاری برای نجات و پخت غذا در کمپ‌های اسکان موقت را تامین کنند. در بیمارستان‌های صحرایی یا مراکز اسکان اضطراری حتما چند موتور برق فراهم می‌شود. همچنین در قطعی‌های طولانی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ و پمپ‌بنزین‌ها با ژنراتورهای پشتیبان به خدمت‌رسانی ادامه می‌دهند.