امروزه به دلیل ساختن خانه ها و ساختمان هایی با ارتفاع های بلند مشکل کمبود فشار آب و آبرسانی به واحدهای ساختمانی وجود دارد و و برای رفع این مشکل نیاز به وسیله ای است که کمبود فشار آب را جبران کند، این وسیله یکی از انواع پمپ است که به پمپ آب شناخته می شود.
هر کدام از این موارد اگر به درستی انجام نگیرد می تواند منجر به کاهش فشار ساختمان و عملکرد ناصحیح عملیات پمپاژ آب شود. جهت مطالعه بیشتر درباره علل افت فشار پمپ آب خانگی می توانید به مقاله مذکور کالاصنعتی مراجعه کنید. در صورت اطمینان از استاندارد بودن لوله کشی ساختمان و انتخاب پمپ آب بصورت صحیح، نوبت به مرحله مهم و اساسی نصب پمپ آب می رسد که در این مقاله قصد داریم به این موضوع برسیم؛ پس با کالاصنعتی همراه باشید.
پمپ آب 1 اسب محیطی LEO APm75
- دبی ماکزیمم: 50 لیتر
- جنس پروانه: برنج
- حداکثر ارتفاع پمپاژ: 75 متر
پمپ آب بشقابی LEO 1 اسب ACm75
- دبی ماکزیمم: 100 لیتر
- جنس پروانه: استیل
- حداکثر ارتفاع پمپاژ: 36 متر
پمپ آب 0.5 اسب محیطی LEO APm37
- دبی ماکزیمم: 40 لیتر
- جنس پروانه: برنج
- حداکثر ارتفاع پمپاژ: 40 متر
مراحل و الزامات نصب سیستم پمپ آب خانگی
برای اینکه نصب پمپ آب خانگی بصورت اصولی و درست اتفاق بیوفتد، انجام به ترتیب مراحل نصب آن از اهمیت بالایی برخوردار است. در شکل زیر مراحل انجام نصب پمپ آب خانگی با مخزن آورده شده است و در ادامه آن تک تک مراحل به تفکیک توضیح داده شده است.
نقشه نصب پمپ آب خانگی با مخزن
برای نصب و راه اندازی هر تجهیزی از جمله پمپ آب خانگی، راهنمایی به‌صورت نقشه طراحی میشود. نقشه نصب پمپ آب خانگی با مخزن در شکل زیر نشان‌داده‌شده است. از قسمت ورودی به ساختمان مسکونی و انشعاب آب شهری گرفته تا لوله خروجی از پمپ آب، شماتیک نقشه نصب پمپ آب با مخزن به طور کامل و همراه با اجزای تشکیل‌دهنده سیستم پمپاژ آب خانگی و جانمایی هر کدام از آنها نمایش داده شده است.
1-مسیر لوله کشی ورودی آب شهری
در ابتدا باید گفت فضای مناسب برای نصب پمپ آب بایستی در ساختمان تعبیه شده باشد که در ساختمان های جدید این فضا درنظر گرفته می شود. در ابتدا و شروع نصب و ابتدای مسیر بعد از کنتور آب، هوزینگ قرار می گیرد که از ورود شن و ماسه و سایر ذرات معلق موجود در آب شهری به داخل مخزن ذخیره آب و پمپ جلوگیری می کند.
بعد از هوزینگ به دو مسیر لوله کشی نیاز است که یکی مسیر خروجی فرعی (Bypass) و دیگری ورودی آب به مخزن ذخیره می باشد. مسیر Bypass به منظور آبرسانی به واحدهای ساختمان با حداقل فشار شهری (2 بار) در زمان هایی که به هر دلیل از جمله خرابی پمپ یا قطعی برق، امکان ایجاد فشار توسط پمپ وجود ندارد، قرار داده می شود. همچنین به منظور عدم برگشت آب به سمت کنتور در مسیر Bypass یک شیر یک طرفه قرار می گیرد و قبل و بعد آن نیز از شیرفلکه استفاده می شود تا برای تعویض یا تعمیر هوزینگ یا شیرفلکه بتوان جریان آب را قطع کرد.
2-نصب مخزن ذخیره آب
مسیر دوم به ورودی مخزن آب ذخیره وصل می شود. مخزن ذخیره قبل از نصب بایستی از لحاظ ظرفیت محاسبه و انتخاب شده باشد. ظرفیت مخزن ذخیره به تعداد واحدها و تعداد افراد ساکن در ساختمان بستگی دارد و مطابق با آن انتخاب می شود. قبل از ورودی آب به مخزن ذخیره نیز شیرفلکه نصب می شود تا درصورت نیاز به تعویض فلوتر (شناور) بتوان جریان آب را قطع کرد. بهتر است از مخزن 3 لایه استفاده شود تا از رشد جلبک ها در داخل مخزن جلوگیری شود. قبل از نصب مخزن ذخیره حتما محل قرارگیری آن زیرسازی و تراز شده باشد و تمیز و عاری از هر شی ای باشد.
3-انتخاب ظرفیت مخزن ذخیره آب
جهت محاسبه دقیق ظرفیت مخزن ذخیره باید میزان مصرف آب به تفکیک برای هر نفر و هر واحد ساختمانی محاسبه شود از جمله، آب آشامیدنی، آب برای شستشو، استحمام و ... اما روش تخمینی وجود دارد که با تقریب بسیار خوبی میزان مصرف آب را محاسبه می کند. در این روش که با توجه به میانگین مصرف افراد در یک منطقه بدست آمده و توسط سازمان آب و فاضلاب ارائه شده است، برای هر واحد مسکونی با تعداد افراد 4 نفر به طور متوسط مقدار 250 لیتر آب مصرفی در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال برای یک ساختمان 4 واحدی، از مخزن ذخیره 1000 لیتری استفاده می شود.
4-نصب پمپ آب خانگی
قبلاً از نصب پمپ آب خانگی باید به این نکته توجه شود که در لوله اتصال ورودی پمپ به مخزن بهتر است تا جای ممکن از خم و زانویی استفاده نشود تا عمل مکش به خوبی اتفاق بیوفتد. در مسیر اتصال ورودی پمپ به مخزن از شیرفلکه استفاده می شود تا در صورت تعویض و تعمیر پمپ مسیر جریان آب قطع شود.
نوبت به نصب پمپ آب خانگی به مخزن ذخیره می باشد. در ابتدا باید گفت که سایز ورودی به پمپ آب بایستی مطابق با استاندارد و سایزی که برروی پلاک پمپ درج شده و یا یک سایز بزرگتر باشد. به عنوان مثال اگر در پلاک پمپ سایز لوله 1 اینچ درج شده باشد از لوله ای با سایز 1 اینچ یا 1.5 اینچ بایستی استفاده کرد تا پمپ بهترین مکش را داشته باشد؛ به هیچ عنوان نباید از لوله ای با سایز کوچکتر از مقدار درج شده در پلاک استفاده کرد. چون منجر به عدم مکش آب کافی به داخل پمپ و به مرور زمان آسیب رساندن به اجزای داخلی پمپ مثل پروانه پمپ، دیفیوزر، مکانیکال سیل و ... می شود.
پمپ آب زمانی که روشن است و درحال کارکردن است دچار ارتعاش و لرزش می شود و درصورت عدم جایگیری مناسب پمپ برروی زمین، این لرزش می تواند آسیب به بدنه پمپ وارد کند. جهت جلوگیری از آسیب و خنثی کردن لرزش پمپ می توان از پیچ کردن پمپ به زمین و یا از لرزه گیر استفاده کرد.
5-نصب پنج راه
در خروجی پمپ آب نصب شیر یک طرفه لازم و ضروری است. شیر یک طرفه درست بعد از خروجی پمپ آب و قبل پنج راه قرار می گیرد. پنج راه همانطوری که از نامش پیداست دارای پنج راه مجزا می باشد که ورودی آن به خروجی شیر یک طرفه، خروجی آن به ورودی مسیر جریان آب ساختمان و واحدها و سایر راه ها نیز به کلید اتومات، درجه یا مانومتر و منبع تحت فشار اختصاص داده می شود. جهت خرید پنج راهی برنجی دیزل ساز با کیفیت عالی می توانید به صفحه محصول فوق مراجعه کنید.
6-منبع تحت فشار (منبع انبساط)
ظرفیت منبع تحت فشار براساس تعداد واحدها و تعداد نفرات ساکن انتخاب می شود، مثلا برای 8 واحد منبع 60 الی 80 لیتر نیاز است. در صورت استفاده از منبع کوچکتر مثلا 24 لیتر باعث زیاد شدن تعداد دفعات روشن شدن پمپ آب و در نهایت باعث استهلاک پمپ و افزایش هزینه برق مصرفی می شود. در جدول زیر اندازه حجم مخزن ذخیره و منبع تحت فشار متناسب با تعداد واحدها جهت انتخاب و نصب در سیستم پمپ آب خانگی آورده شده است. جهت انتخاب مخزن تحت فشار می توانید به مقاله مذکور مراجعه کنید. در مسیر ورودی آب واحدها نیز شیرفلکه قرار داده می شود تا در صورت نیاز بتوان خروجی آب را قطع کرد. در ویدئو زیر تمامی مراحل نصب پمپ آب خانگی به طور کامل توضیح داده شده است.
| اندازه ظرفیت حجم مخزن ذخیره و منبع تحت فشار برحسب تعداد واحدهای ساختمان |
| تعداد واحدها |
حجم مخزن ذخیره (لیتر) |
حجم منبع تحت فشار (لیتر) |
| 1-3 |
تا 1000 |
8-50 |
| 4-7 |
1000 الی 1500 |
50-60 |
| 8-10 |
2000 الی 2500 |
60-80 |
| 10-16 |
2500 الی 4000 |
80-100 |
| 16-24 |
4000 الی 6000 |
100-120 |
اصول نصب ست کنترل
لوله ای به طول 15-10 سانتی متر به خروجی پمپ متصل و سپس ست کنترل را وصل می کنیم. البته در حالتی بهتر می توان به جای لوله از شیر یک طرفه استفاده کرد. نکته ای که باید توجه کرد این است که گاهی اوقات وزن لوله ها و اتصالات به گونه ای است که باعث فشار بیش از حد به پوسته ست کنترل می شود و موجب شکسته شدن اتصال ست کنترل به لوله و یا پوسته ست کنترل می شود.
جهت جلوگیری از این اتفاق می توان از شیلنگ رابط بین اتصال ست کنترل و لوله خروجی آب استفاده کرد. نصب ست کنترل عموما در ساختمان های 3 الی 4 طبقه اتفاق می افتد. برای تعداد طبقات بیشتر بهترین حالت استفاده از منبع تحت فشار به همراه کلید اتومات می باشد که در این صورت، هم تعداد دفعات روشن شدن پمپ کاهش و هم برای استفاده در تعداد واحدهای زیاد بهترین عملکرد اتفاق بیوفتد. به منظور تنظیم ست کنترل، مراحل و نحوه ریست کردن برندهای مختلف آن بطور کامل توضیحاتی در مقاله مذکور ارائه شده است.
ویژگی های فضای مناسب برای نصب پمپ آب خانگی
فضایی باید برای نصب پمپ درنظر گرفته شود که از نظر جایگذاری مخزن ذخیره آب، پمپ، منبع تحت فشار و لوله کشی ها به مشکل خورده نشود. به عبارت دیگر فضا و جایگیری موارد ذکر شده به گونه ای باشد که برای بازدید، سرویس و تعمیرات پمپ، مخزن ذخیره، شناور، کلید مکانیکی اتوماتیک و باز و بسته کردن منبع تحت فشار محدودیتی وجود نداشته باشد. هم چنین در آن فضا بایستی کف شور آب وجود داشته باشد که در زمان های تعمیرات و سرویس که آب ریز از دستگاه وجود دارد، آب خروجی تخلیه شود. هم چنین تا جای ممکن فاصله افقی با رایزر اصلی ساختمان به میزان حداقلی باشد و مخزن ذخیره نزدیک پمپ باشد.
هوزینگ
آب آشامیدنی که از طریق لوله شهری وارد شبکه توزیع و منازل میشود حاوی املاح و مواد مضر و درشتی بوده که با چشم غیر مسلح قابل دیدن است. بهتر است این املاح و مواد در ابتدای ورود به منزل و قبل از پمپ تصفیه اولیه شوند. این وظیفه را هوزینگ بر عهده داد. در صورت عدم استفاده به مرور زمان علاوه بر گرفتگی لوله، صدمات جدی بر بدن انسان ایجاد می شود. وجود این مواد ممکن است حتی به پمپ آسیب برساند.
مخزن ذخیره
مخزن ذخیره یا منبع ذخیره آب به منظور ذخیره سازی آب شهری در سیستم پمپاژ آب مصرفی ساختمان های مسکونی و تجاری مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع مخزن ذخیره آب به منظور جلوگیری از مکش مستقیم آب شهری که منجر به کمبود فشار آب ساکنین اطراف می شود، نصب می گردد. در بالاتر جدول اندازه حجم مخزن ذخیره آب برحسب تعداد واحدها آورده شده است که می توانید به آن مراجعه کنید. عدم استفاده از مخزن ذخیره می تواند باعث داغ شدن پمپ آب خانگی شود و سوختن پمپ آب را در پی داشته باشد.
شیر یک طرفه
شیر یک طرفه همانطور که از نامش پیداست فقط از یک طرف آب را از خودش عبور می دهد. شیر یک طرفه در خروجی پمپ قرار می گیرد و بعد از آن نیز پنج راه قرار می گیرد. هنگامی که پمپ روشن است و فشار آب مورد نیاز را تامین می کند و بعد از آن با قطع مسیر جریان آب پمپ قرار است خاموش شود، فشار تخلیه به ناگهان افت پیدا کرده و در نتیجه منجر به برگشت آب به سمت مخالف جهت اصلی جریان و به سمت پمپ می شود. شیر یک طرفه وظیفه جلوگیری از برگشت جریان به سمت پمپ و تانکر ذخیره می شود.
مخزن تحت فشار
منبع تحت فشار شامل یک محفظه است که در آن یک تیوب، تحت فشار هوا یا گاز نیتروژن قرار دارد. در اثر وجود این فشار، آب درون لوله‌های ساختمان همواره فشار کافی را دارند. با شروع به کار پمپ، آب با فشار مناسب تامین جریان شده و بعد از قطع و بسته شدن شیر و تا لحظه رسیدن فشار داخل لوله های ساختمان به فشار تنظیم شده توسط فشار سنج پمپ به پمپاژ ادامه می‌دهد. در ساختمان های 3 طبقه به پایین به منظور کاهش هزینه بهتر است از ست کنترل استفاده شود.
کلید اتوماتیک
کلید اتوماتیک که به کلید اتومات مکانیکی نیز شناخته می شود به منظور خاموش و روشن کردن پمپ و به نوعی کنترل فشار در سیستم آبرسانی ساختمان بکار می رود. در زمان هایی که فشار آب به مقداری کمتر از مقدار تعیین شده می رسد، کلید اتومات دستور روشن شدن پمپ و زمانی که فشار آب به مقدار بیشتری از مقدار تعیین شده می رسد، دستور خاموش شدن پمپ را صادر می کند. یکی از دلایل خاموش و روشن شدن مکرر پمپ آب خانگی خرابی کلید اتومات است.
ست کنترل
وظیفه این قطعه پرکاربرد در شبکه های آبرسانی تنظیم، اتومات و کنترل کردن فشار آب درون لوله‌ها است. به بیان ساده برای کنترل جریان آب شهری ورودی به لوله‌کشی آب منازل و همچنین جلوگیری از قطع و وصل شدن جریان و عدم صدمه به پمپ در اثر نوسانات از آن استفاده میشود. در واقع ست کنترل که اکثرا در ساختمان های تا 4 طبقه مورد استفاده قرار می گیرد خود به تنهایی شامل منبع تحت فشار، کلید اتومات، مانومتر و پنج راهی است. ست کنترل ها دارای دو نوع هیدروماتیک و هیدروتانک است. هیدروتانک برای ساختمان هایی با طبقات بیشتر و معمولا از 4 طبقه به بالا استفاده می شوند. جهت خرید ست کنترل از بهترین برندهای ایرانی و خارجی می توانید به سایت کالاصنعتی مراجعه کنید.
نصب پمپ آب خانگی بدون مخزن ذخیره آب
نصب پمپ آب خانگی بدون مخزن ذخیره اصولی و استاندارد نیست. زمانی که در ساختمانی از پمپ آب بدون مخزن ذخیره استفاده شود و پمپ مستقیما به خروجی کنتور وصل شود باعث مکش زیاد آب از انشعاب آب شهری داخل کوچه و خیابان می شود و اینکار توزیع فشار آب ساختمان های اطراف را مختل و باعث افت فشار آب مصرفی خانه های اطراف می شود. وجود مخزن باعث می شود تا آب در داخل آن ذخیره و پمپ از آب ذخیره شده در مخزن مکش کند و بنابراین مشکل افت فشار آب در خانه های اطراف پیش نمی آید. مکش آب بصورت مستقیم از کنتور آب شهری علاوه بر اینکه اصولی و استاندارد نیست همچنین جریمه هایی در سازمان آب منطقه ای دارد.
جمع بندی
جهت استفاده از پمپ آب خانگی دو مرحله مهم و اساسی وجود دارد که یکی انتخاب صحیح پمپ آب و دیگری نصب پمپ آب خانگی است. در این مقاله کالاصنعتی به نحوه نصب صحیح پمپ آب خانگی پرداخته شد و مراحل و الزامات نصب پمپ آب توضیح داده شد. مراحل شامل انتخاب مکان مناسب برای جایگیری پمپ و مسیر لوله کشی، انتخاب مناسب ظرفیت مخزن ذخیره و نصب آن، نصب دستگاه پمپ آب و پنجراهی (که خود شامل نصب منبع انبساط، مانومتر و کلید اتومات است) می شود. در ادامه نحوه نصب ست کنترل برای مواردی که بجای مجموعه کلید اتومات، منبع انبساط و مانومتر از آن استفاده می شود، توضیحاتی ارائه شد. همچنین مشخص شد که پمپ آب خانگی از لحاظ قانونی و بصورت استاندارد باید حتما به همراه مخزن ذخیره نصب گردد و نصب آن بدون مخزن ذخیره اصولی و استاندارد نیست. امیدواریم که با خواندن این مقاله با نحوه نصب پمپ آب خانگی و اصول و الزامات آن آشنا شده باشید.