عملکرد ستکنترل به این صورت است که هر وقت فشار آب داخل لولههای آب داخل ساختمان به دلیل مصرف (به علت باز شدن شیرها و یا وجود نشتی در سیستم آبرسانی) از مقدار حداقل فشار تنظیم شده کمتر شود، ستکنترل پمپ را روشن مینماید تا زمانی که مقدار فشار داخل لوله به مقدار حداکثر فشار تنظیم شده برسد.
در ادامه توضیحات مختصری راجع به نحوه عملکرد و تنظیم ستکنترل در سیستم آبرسانی ساختمان ارائه میشود که میتوان از آنها در انتخاب یک ستکنترل خوب و کارآمد استفاده کرد.
وظیفه پمپ در سیستم آبرسانی تأمین فشار و دبی مورد نیاز است؛ اما در کنار آن بایستی ابزاری به کار گرفته شود که بتواند زمان روشن و خاموش شدن پمپ را با توجه به نیاز مصرفکنندهها تعیین نماید. به همین جهت استفاده از کنترلکنندههای فشار آب، از اجزای ضروری سیستم آبرسانی در ساختمانهایی است که از پمپ آب استفاده میشود؛ در صورتی که سیستم آبرسانی فاقد یک ستکنترل خوب باشد، پمپ آب بدون وقفه و یا بدون وجود آب در سیستم کار کرده و باعث از بین رفتن پمپ خواهد شد.

تنظیم ست کنترل
برای تنظیم ستکنترل روی پمپ آب لازم است متناسب با قطر لولهها و سیستم آبرسانی، فشار آب برای کفایت در بلندترین شیر آب (مصرف کننده) ساختمان تنظیم نهایی گردد. البته در این صورت ممکن است که در مصرفکنندههای با ارتفاع کمتر مقدار فشار بیش از حد مجاز 5 بار شود که در این صورت امکان بروز آسیب در این شیرآلات وجود دارد. جهت جلوگیری از آسیب مذکور لازم است در طبقات پایینتر که مقدار فشار آنها بیش از حد مجاز شده از فشار شکن استفاده شود تا همواره مقدار فشار در محدوده مجاز قرار گیرد.
برای تنظیم ستکنترل باید توجه داشت زمانی که آب شهری 2.5 بار فشار داشته باشد و مصرف کننده 20 متر بالاتر از پمپ باشد، 2 بار فشار آب صرف غلبه بر ارتفاع 20 متری ستون آب شده و 0.5 بار هم به ارتفاع 20 متری میرسد که باعث میشود زمانی که شیر آب را باز میکنید آب با فشار نیم بار داخل لوله جریان پیدا کند و از شیر خارج شود جریان این میزان آب از داخل کلید اتومات باعث استارت کردن آن میشود.
حال اگر فشار آب شهری از 2.5 بار کمتر شود (مثلا به 2 بار برسد) و مصرف کننده (که در ارتفاع 20 متری قرار دارد) آب را باز کند، هیچ آبی از شیر خارج نشده فلذا پمپ هم روشن نخواهد شد. پس اگر فشار آب دقیقا 2.5 بار است و بعضی اوقات از این میزان کمتر است در ارتفاع 20 متری از کلید اتومات دیجیتال استفاده نکنید. لذا همیشه 0.5 بار ضریب اطمینان در نظر بگیرید؛ یعنی برای ارتفاع 10 متری فشار آب شهری را 2 بار در نظر بگیرید. به عبارت سادهتر اگر بدون پمپ آب میآید ولی فشارش کم است بهترین گزینه انتخاب یک ستکنترل خوب است ولی اگر بدون پمپ آب اصلا نمیآید، باید کلید مکانیکی و مخزن باد نصب شود.
کلیدهای اتومات دیجیتال از مدلهای ارزان قیمت چینی گرفته تا انواع باکیفیت ایتالیایی همگی از سازوکار مذکور استفاده نموده و کارکرد صحیح همه آنها وابسته به فشار آب ورودی پمپ است و اینگونه نیست که مدلهای چینی تا 2 طبقه و مدلهای ایتالیایی تا 4 طبقه قابل بهکارگیری باشند.
تفاوت یک ستکنترل خوب مانند برندهای ایتالیایی pentax و Lowara و یا ست کنترل یوسفی با سایر نمونهها این است که قابلیت تنظیم فشار استارت را دارند؛ یعنی میتوان فشار استارت این ستکنترل را کمتر از 1 بار و یا حتی بیش از 2 بار تنظیم کرد.
توجه شود که بعد از روشن شدن پمپ اگر به هر دلیلی آب به آن نرسد مانند خالی شدن مخزن پلیاتیلنی، کلید دیجیتال آن را خاموش میکند و برای راه اندازی مجدد پمپ بعد از آبگیری مخزن، باید دکمه ریست را روی کلید دیجیتال فشار دهید. همچنین اگر برای مدت طولانی (چند روز) شیرهای آب باز نشوند ممکن است در اولین استفاده نیاز به ریست کردن ستکنترل داشته باشید.
همچنین وجود نشتیهای خیلی جزئی (خروج قطرهقطره آب از شیر) باعث تخلیه فشار داخل کلید دیجیتال میشود، این مسئله بازهم برای هر بار راه اندازی سیستم، شما را نیازمند به فشار دادن دکمه ریست میکند.
اگر بدون اینکه آب باز باشد پمپ روشن یا خاموش شود نشان دهنده این است که فشار استارت بیشتر از فشار آب شهری تنظیم شده است؛ برای رفع این مشکل، فشار استارت پمپ را کمتر از فشار آب شهری تنظیم کنید.

برای جاهایی که آب ورودی به مصرف کننده (شیر آب) فشار داشته باشد اما مقدار آن کم باشد یا مناطق با فشار آب متغیر و یا ترجیحا برای یک ساختمانهای یک تا دو طبقه استفاده از یک ستکنترل اصلی گزینه مناسبی است.
در صورت استفاده از ستکنترل میتوان تنظیم کرد که اگر فشار آب ورودی زیاد بود و یا مصرف آب خیلی کم بود (مانند زمانی که فلاش تانک پر میشود یا آب شیرین کن آب مصرف میکند)، پمپ روشن نشود که این امر باعث کاهش استهلاک پمپ خواهد شد.
تغییر فشار آب مصرفی در حالتی که از ستکنترل استفاده میشود نسبت به حالتی که از مخزن تحت فشار استفاده میشود کمتر است.
فشار آب در ستکنترلها، حداقل 30 الی 40 درصد بیشتر از سیستمهای مخزن تحت فشار است چون در سیستم مخزن تحت فشار، مقداری از فشار پمپ آب صرف غلبه بر تیوپ باد داخل مخزن میشود.
هنگام استفاده از یک ست کنترل خوب در صورت قطع برق یا خرابی پمپ، هیچ نیازی به باز کردن شیر کنارگذر (bypass) نیست و آب شهری به مصرفکننده میرسد.
مزایای استفاده از ست کنترل
یکی از مزایای ستکنترل عدم نیاز به منبع آب تحت فشار پمپ همراه با آن است.
از دیگر مزایای این وسیله کنترلی این است که نیازی به نصب آن در مسیر جریان آب نبوده و میتوان آن را به شکل عمودی روی لوله نصب کرد.
در صورت استفاده از ستکنترل باید توجه داشت که هنگام باز شدن شیر آب بلافاصله پمپ روشن میشود و معمولا تا زمان باز بودن شیر نیز روشن میماند، که این حالت باعث ایجاد ضربه قوچ در لولهها و همچنین استهلاک هرچه بیشتر پمپ خواهد شد. برای جاهایی که آب ورودی فشار ندارد مانند تانکرها، استخرها و ... نمیتوان از ستکنترل استفاده کرد.
در سیستم آبرسانی که در آن از ستکنترل استفاده شده باشد، اجزای داخلی پمپ از جمله بلبرینگ و نافی به دلیل کارکرد طولانیتر و ممتد پمپ نسبت به سیستم مخزن تحت فشار زودتر خراب میشود.
در صورتی که فشار آب ورودی به ساختمان افت کرده و کمتر از فشار مورد نیاز برای عمل ستکنترل شود، لازم است یک بار برق پمپ قطع و مجددا وصل شده و کلید reset روی ستکنترل فشار داده شود تا پمپ راهاندازی شود.