مسئله نگهداری از مواد غذایی، دارویی و کشاورزی یکی از جدی‌ترین مشکلات سردخانه‌ها به شمار می‌رود.
اکثر مواقع شاهد خرید‌هایی هستیم که در نهایت با شکست پروژه روبهرو می‌شود؛ باعث ضرر فراوان شده و به‌خاطر ضرورت وجود فن سردخانه‌ای دوباره باید پروسه خرید انجام و هزینه آن پرداخت شود. در این بین نبود فن سردخانه‌ای و عدم گردش یکنواخت هوا در فضای داخلی می‌تواند آسیب های جدی به دارایی ها وارد کرده و میزان ضرر را دو چندان کند.
در این مقاله به طور کامل، خلاصه و مفید سعی کردیم فن سردخانه‌ای و فرآیند سرد‌سازی یا تبرید را توضیح دهیم تا با آگاهی بیشتر مصونیت بیشتر از ضرر های پیش رو داشته باشید.
شیوه کار فن سردخانه‌ای
با ایجاد گردش یکنواخت هوا در فضای داخلی سردخانه، شرایط دمایی پایدار را فراهم می‌کند. از نوسانات دما که موجب کاهش کیفیت محصولات می‌شود جلوگیری خواهد کرد. علاوه بر این، فن سردخانه‌ای در بخش کندانسور به دفع حرارت تولید شده توسط مبرد کمک می‌کند و در نتیجه، راندمان کلی سیستم تبرید افزایش می‌یابد.
انتخاب صحیح یک فن و تهویه مناسب ارتباط مستقیمی با ظرفیت سردخانه، شرایط اقلیمی منطقه، نوع محصولات ذخیره‌سازی و حتی میزان مصرف انرژی، دارد.
استفاده از فن سردخانه‌ای باکیفیت می‌تواند طول عمر تجهیزات سرمایشی را افزایش و هزینه‌های نگهداری را کاهش دهد، به همین دلیل، توجه به برند و مشخصات فنی فن در زمان خرید بسیار حائز اهمیت است.
برندهای فن سردخانه‌ای (زیلابگ، دمنده)
انتخاب برند معتبر در خرید فن سردخانه‌ای اهمیت بالایی دارد زیرا کیفیت ساخت و طول عمر قطعات در برندهای مختلف تفاوت محسوسی دارد.
فن سردخانه‌ای زیلابگ (Ziehl-Abegg):
این برند آلمانی یکی از پیشگامان تولید فن در دنیا است. که مهندسان ایرانی این تکنولوژی را در ایران اجرایی کردند و با استاندارد های زیلابگ آلمان به تولید این فن می‌پردازند فن‌های زیلابگ با راندمان بالا، صدای کم و طول عمر زیاد شناخته می‌شوند. استفاده از تکنولوژی موتورهای EC در محصولات زیلابگ باعث کاهش مصرف برق و افزایش بازدهی سیستم می‌شود.
فن سردخانه‌ای دمنده:
دمنده یک برند ایرانی معتبر در حوزه تولید انواع فن‌های صنعتی و تهویه است. محصولات این شرکت به دلیل قیمت مناسب‌تر و خدمات پس از فروش گسترده در بازار ایران محبوبیت بالایی دارند. فن‌های دمنده با طراحی مقاوم، قابلیت کارکرد مداوم و قطعات استاندارد، گزینه‌ای اقتصادی و کاربردی برای سردخانه‌های کوچک و متوسط محسوب می‌شوند.
| ویژگی / پارامتر |
زیلابگ (Ziehl-Abegg) |
دمنده |
| محدوده هوادهی |
بصورت کلی تا 21,000 و در حالت دایکست 91 سانتی تا 30,000 مترمکعب بر ساعت |
از 1700 تا 23,500 M3/hr |
| فشار استاتیکی |
بالا، تا حدود ۱۸۰۰ پاسکال |
محدودتر، مناسب کاربردهای متوسط |
| قطر پروانه |
تا 80 سانت به صورت فلزی، و تا 91 سانت بصورت آلومینیومی (دایکست) |
از 30 تا 80 سانت |
| جنس پروانه و بدنه |
فلزی، آلومینیومی و پلاستیکی |
آلومینیوم دایکاست و فولاد گالوانیزه با رنگ الکترواستاتیک |
| نوع موتور |
موتورهای EC کم‌مصرف + گزینه‌های AC |
موتورهای AC متداول، امکان کنترل دور با اینورتر |
| درجه حفاظت (IP) |
اغلب IP54 یا بالاتر |
IP54 |
| سطح صدا |
طراحی آیرودینامیک با نویز پایین |
اطلاعات عمومی کمتر، سطح صدای متوسط |
| استانداردها |
استانداردهای اروپایی (ErP، IEC) |
استاندارد ملی ایران، برخی مدل‌ها مطابق الزامات صادراتی |
انواع فن سردخانه ای (کندانسور و اواپراتور)
فن سردخانه‌ای بر اساس محل نصب و وظیفه‌ای که در چرخه تبرید بر عهده دارد به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود: فن کندانسور و فن اواپراتور. هر یک از این فن‌ها در سیستم تهویه سردخانه نقشی کلیدی دارند و انتخاب صحیح آنها می‌تواند کارایی کلی تجهیزات تبرید را به شکل قابل‌توجهی افزایش دهد.
فن کندانسور سردخانه‌ای در بخش بیرونی دستگاه نصب می‌شود و وظیفه اصلی آن انتقال حرارت مبرد به محیط بیرون است. این نوع فن باید قدرت پرتاب هوای بالا و مقاومت کافی در برابر شرایط آب‌وهوایی داشته باشد تا عمل دفع حرارت بدون مشکل انجام گیرد. استفاده از فن کندانسور باکیفیت، موجب افزایش طول عمر کمپرسور و کاهش استهلاک کل سیستم خواهد شد.
در مقابل، فن اواپراتور سردخانه‌ای در بخش داخلی نصب می‌شود و مسئولیت توزیع یکنواخت هوای سرد در فضای سردخانه را بر عهده دارد. طراحی صحیح این فن باعث می‌شود دما در تمامی نقاط سردخانه متعادل باشد و محصولات غذایی، دارویی یا کشاورزی در شرایط ایده‌آل نگهداری شوند. راندمان بالای فن اواپراتور مستقیماً بر تازگی و ماندگاری کالاها اثر می‌گذارد و یکی از ارکان اصلی هر سیستم تهویه سردخانه محسوب می‌شود.
مزایای فن سردخانه ای
استفاده از فن‌های تخصصی سردخانه‌ای مزایای متعددی دارد که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش راندمان سیستم تبرید: گردش بهینه هوا موجب عملکرد بهتر کندانسور و اواپراتور می‌شود.
- صرفه‌جویی در مصرف انرژی: فن‌های باکیفیت با طراحی آیرودینامیک و موتورهای بهینه انرژی کمتری مصرف می‌کنند.
- افزایش طول عمر تجهیزات: کاهش فشار حرارتی بر کمپرسور و سایر اجزا موجب کاهش استهلاک سیستم می‌شود.
- حفظ کیفیت محصولات: دمای یکنواخت در سردخانه باعث جلوگیری از فساد زودهنگام مواد غذایی، دارو یا محصولات کشاورزی می‌شود.
- کاهش صدای عملکرد: برندهای معتبر فن‌های کم‌صدا تولید می‌کنند که در محیط‌های کاری اهمیت زیادی دارد.
خرید فن سردخانه ای
برای خرید فن سردخانه‌ای، باید به چند نکته کلیدی توجه داشت:
- ظرفیت و ابعاد سردخانه: انتخاب فن متناسب با حجم فضای سردخانه و بار حرارتی آن ضروری است.
- نوع کاربرد: بسته به اینکه فن برای کندانسور یا اواپراتور مورد استفاده قرار می‌گیرد، ویژگی‌های متفاوتی نیاز است.
- کیفیت برند: برندهای معتبر همچون زیلابگ و دمنده عملکرد مطمئن‌تری ارائه می‌دهند.
- خدمات پس از فروش و قطعات یدکی: در صورت خرابی، دسترسی به خدمات تعمیر و تعویض قطعات اهمیت زیادی دارد.
- مشاوره تخصصی: استفاده از نظر کارشناسان فنی در انتخاب فن، از هزینه‌های اضافی و مشکلات عملکردی جلوگیری می‌کند.
قیمت فن سردخانه ای
قیمت فن سردخانه‌ای بسته به عوامل متعددی متغیر است:
- نوع فن (کندانسور یا اواپراتور): فن‌های کندانسور معمولاً قیمت بالاتری نسبت به فن‌های اواپراتور دارند.
- توان و اندازه فن: هرچه ظرفیت و قدرت موتور بیشتر باشد، قیمت افزایش پیدا می‌کند.
- جنس و کیفیت قطعات: پره‌های آلومینیومی یا کامپوزیتی سبک و مقاوم، و موتورهای کم‌مصرف، ارزش افزوده بیشتری ایجاد می‌کنند.
در نهایت، خریداران باید علاوه بر مقایسه قیمت‌ها، به بازدهی انرژی، دوام و خدمات پس از فروش نیز توجه ویژه‌ای داشته باشند.