یاتاقان‌ها یکی از اجزا اصلی در تجهیزات صنعتی هستند که وظیفه ی مهم کاهش اصطکاک و روان سازی حرکت را بر عهده دارند. یاتاقان‌ها با توجه به نحوه عملکرد، میزان بار و اصول کاری که دارند در دسته‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند. به طور کلی در هر دستگاهی که حرکت چرخشی در بین اجزای آن وجود داشته باشد، وجود یاتاقان الزامی است. یاتاقان‌ها انواع مختلفی دارند که بلبرینگ و رولبرینگ ها مهمترین دسته آنها می‌باشد. در بازار ایران به گونه‌ای جا افتاده است که هنگامی که اسم یاتاقان آورده میشود، کمتر کسی به بلبرینگ و رولبرینگ فکر می‌کند و اکثراً به یاد دیگر انواع یاتاقان‌ها می‌افتند.
خرید یاتاقان، پارامترهای مهم در هنگام انتخاب و خرید
خرید و انتخاب یاتاقان مناسب، تضمینی برای عملکرد بی‌وقفه و طول عمر بالای دستگاه شما خواهد بود. با درنظر گرفتن پارامترهای مهم در هنگام انتخاب و خرید یاتاقان سلامت سیستم را تضمین کنید. در ادامه به بررسی مهمترین پارامترها در هنگام انتخاب و خرید یاتاقان میپردازیم.
1) نوع بار
اولین قدم، تعیین نوع بار اعمال شده به یاتاقان است. بار می‌تواند شعاعی، محوری یا ترکیبی از هر دو باشد. انتخاب نوع یاتاقان (لغزشی یا غلتشی) و همچنین ابعاد و نوع قفسه آن، به طور مستقیم به نوع بارگذاری بستگی دارد.
2) سرعت دوران
سرعت چرخش محور، عامل مهمی در انتخاب یاتاقان است. سرعت‌های بالا، نیازمند یاتاقان‌هایی با طراحی خاص و جنس مناسب هستند تا از گرم شدن و فرسایش زودرس جلوگیری شود.
3) دمای کاری
دامنه‌ی دمای محیط کارکرد یاتاقان، نقشی کلیدی در انتخاب نوع روانکار و جنس یاتاقان ایفا می‌کند. در دماهای بالا، از یاتاقان‌های با روانکارهای خاص و مواد مقاوم در برابر حرارت استفاده میشود.
4) دقت مورد نیاز
میزان دقت مورد نیاز در چرخش محور، بر انتخاب نوع یاتاقان و کلاس دقت آن اثرگذار است. یاتاقان‌های با دقت بالا، دارای لقی و اصطکاک کمتری بوده و در صنایع حساس مانند ابزارآلات دقیق کاربرد دارند.
5) ابعاد و محدودیت‌های فضایی
یاتاقان‌ها در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید می‌شوند. انتخاب یاتاقان مناسب، با توجه به فضای موجود و محدودیت‌های نصب، از اهمیت بالایی برخوردار است.
6) نوع روانکاری
روش روانکاری یاتاقان (چربکاری، روغن‌کاری یا گریس‌کاری) بر اساس نوع یاتاقان، سرعت دوران، دمای کاری و شرایط محیطی انتخاب میشود.
7) جنس یاتاقان
جنس بدنه، قفسه و ساچمه‌ها یا غلتک‌ها در عملکرد و طول عمر یاتاقان موثر است. فولاد، چدن، برنز و سرامیک از جمله مواد رایج در ساخت یاتاقان‌ها هستند.
8) شرایط محیطی
در صورت وجود آلاینده‌ها، مواد شیمیایی، رطوبت یا گرد و غبار، باید از یاتاقان‌های با درپوش و محفظه‌های محافظ مناسب استفاده کرد.
انواع یاتاقان
یاتاقان‌ها را می‌توان بر اساس معیارهایی همچون جهت بار، نوع کاربرد، جنس و ... نیز طبقه‌بندی کرد. هر نوع یاتاقان برای وظیفه‌ای خاص طراحی شده و نقشی حیاتی در عملکرد صحیح دستگاه‌ها ایفا می‌کند. در ادامه به معرفی و بررسی دو نوع اصلی یاتاقان ها میپردازیم و مشخصات آنها را بررسی میکنیم.
- یاتاقان بلبرینگی
- یاتاقان رولبرینگی
یاتاقان بلبرینگی
به دلیل تطبیق پذیری و مقرون به صرفه بودن، این یاتاقان‌ها در بسیاری از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این یاتاقان‌ها شامل یک بلبرینگ درج شده است که در یک پوسته نصب شده است. بلبرینگ درج شده یک بلبرینگ شیار عمیق با سطح بیرونی کروی (محدب) و یک رینگ داخلی کشیده است که شامل مکانیزمی برای قفل کردن یونیت بر روی شفت است. پوسته‌ها دارای یک سوراخ کروی اما مقعر هستند. یاتاقان یونیت بلبرینگ می‌توانند ناهماهنگی اولیه متوسط را در خود جای دهند، اما معمولاً اجازه جابجایی محوری را نمی‌دهند. در جدول زیر به بررسی ویژگی ها و کاربردهای این نوع یاتاقان میپردازیم.
| ویژگی‌های یاتاقان بلبرینگی |
کاربردهای یاتاقان بلبرینگی |
| آماده برای جا به جایی |
کاربردهای کشاورزی |
| ماشین آلات ساختمانی |
| بلبرینگ‌های روانکاری شده و آب بندی شده |
فرآوری و بسته بندی مواد غذایی و آشامیدنی |
| سیستم‌های نوار نقاله |
| قفل شدن سریع روی شفت |
سیستم‌های جابجایی مواد |
| سیستم‌های بسته بندی |
| گزینه‌های قفل متحدالمرکز برای سرعت‌های بالا و لرزش کم |
تجهیزات نساجی |
| ماشین آلات خاص، به عنوان مثال سیستم‌های کارواش |
یاتاقان بلبرینگی سری استاندارد
یاتاقان‌های یونیت بلبرینگ استاندارد (پلیمر) از یک بیرینگ نصب شده در یک پوسته تشکیل شده است که می‌تواند به یک سطح تکیه گاه پیچ شود. برای دریافت مشخصات فنی و قیمت بلبرینگ با کارشناسان ما در تماس باشید.
یاتاقان بلبرینگی سری فلنج دار
یاتاقان‌های یونیت بلبرینگ فلنج دار از یک بلبرینگ نصب شده در یک پوسته تشکیل شده است که می‌تواند به دیوار یا قاب دستگاه پیچ شود. از یاتاقان های بلبرینگی سری فلنج دار در کاربری هایی مانند آسانسور،فرآوری و بسته بندی مواد غذایی و آشامیدنی، سیستم‌های نوار نقاله، ماشین آلات ساختمانی، سیستم‌های بسته بندی و ناهماهنگی های مجاز استفاده میشود.
یاتاقان رولبرینگی
به دلیل تطبیق پذیری و مقرون به صرفه بودن، این یاتاقان‌ها با یونیت رولبرینگ، در بسیاری از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. واحدهای مقاوم و آماده نصب هستند که برای حداکثر عمر مفید در کارخانه مونتاژ، روغن کاری و آب بندی می‌شوند. آنها از یک پوسته، یک رولبرینگ کروی یا رولبرینگ مخروطی، آب بند و یک روان کننده تشکیل شده‌اند. به دلیل نصب ساده و ایمن و تراز آسان، جایگزینی عالی برای یاتاقان‌های بوش دار در پوسته‌های جدا شدنی هستند. به دلیل تطبیق پذیری و مقرون به صرفه بودن، این یاتاقان‌ها در بسیاری از کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در جدول زیر به بررسی مهم ترین ویژگی های یاتاقان رولبرینگی و کاربردهای آنها میپردازیم.
| ویژگی‌های یاتاقان رولبرینگی |
کاربردهای یاتاقان رولبرینگی |
| آماده برای نصب شدن |
سیستم‌های جابجایی مواد |
| روغن کاری و آب بندی شده است. |
معدن، فرآوری مواد معدنی و سیمان |
| نصب سریع روی سطح تکیه گاه، قفل شدن سریع روی شفت |
سیستم‌های نوار نقاله |
| عمر طولانی با حداقل یا بدون تعمیر و نگهداری |
تجهیزات فرآیند |
| گزینه‌های قفل متحدالمرکز برای سرعت‌های بالا و لرزش کم |
کاربردهای کشاورزی |
| تعویض آسان |
مواد غذایی و آشامیدنی، پردازش و بسته بندی |
| |
اتوماسیون |
| |
صنعت فلزات |
یاتاقان رولبرینگی سری استاندارد
این یاتاقان‌ها از یک رولبرینگ کروی یا مخروطی تشکیل شده است که در یک پوسته بدون شکاف نصب شده است که می‌تواند به یک سطح نگهدارنده پیچ شود. واحدها آب بندی و روغن کاری شده و آماده استفاده هستند. این مجموعه از واحدها طیف گسترده‌ای از نیازها را پوشش می‌دهد. واحدهای سری متریک با ابعاد مرزی ISO 113 مطابقت دارند. واحدهای سری اینچی استاندارد نیستند.
یاتاقان رولبرینگی سری فلنج دار
یاتاقان‌های فلنج دار از یک رولبرینگ کروی یا مخروطی تشکیل شده است که در یک پوسته چدنی نصب شده است که می‌تواند به دیوار دستگاه پیچ شود. واحدها آب بندی و روغن کاری شده و آماده استفاده هستند. این مجموعه از یاتاقان‌ها طیف گسترده‌ای از نیازها را پوشش می‌دهد. از یاتاقان های رولبرینگی سری فلنج دار در کاربری هایی مانند سیستم‌های جابجایی مواد، معدن، فرآوری مواد معدنی و سیمان، سیستم‌های نوار نقاله، تجهیرات فرآیند و کاربردهای کشاورزی استفاده میشود.
پوسته یاتاقان
پوسته یاتاقان‌ها از بیرینگ ها پشتیبانی می‌کنند، از آنها در برابر آلاینده‌ها محافظت می‌کنند در حالی که در معرض روان کننده هستند و همچنین می‌توانند تجهیزات نظارتی را در خود جای دهند. اساساً، آنها راه حل‌های یاتاقان نصب شده قابل تنظیم را ارائه می‌دهند و به حداکثر رساندن عملکرد، عمر مفید و نگهداری مقرون به صرفه یاتاقان تعبیه شده کمک می‌کنند.
انواع پوسته یاتاقان
در اینجا سری‌های پوسته یاتاقان‌ها را معرفی میکنیم و برخی از انواع پرکاربرد آن را شرح می‌دهیم.
یاتاقان‌های جدا شونده سری‌های SN,SNL 2,3,5,6
پوسته‌های یاتاقان بلوک SN,SNL از محبوب‌ترین پوسته‌های یاتاقان در بازار است. این پوسته‌ها بیرینگ های تعبیه شده را قادر می‌سازند تا با نیاز کمتر به تعمیر و نگهداری، به حداکثر عمر مفید خود برسند. انواع مختلف پوسته و طرح‌های آب بندی شده استفاده میشود. این پوسته‌ها در برندهای مختلف با کد SN شناخته می‌شوند و در SKF یا کد SNL شناخته میشود.
یاتاقان‌های جدا شونده سری‌های SNLN 30
یاتاقان‌های جدا شونده سری‌های SN,SNL 30,31,32
یاتاقان‌های جدا شونده سری‌های SONL
پوسته یاتاقان‌های SONL به طور ویژه برای روانکاری روغن طراحی شده‌اند. این یاتاقان‌ها می‌توانند دماهای بالا و بیرینگ هایی که با سرعت بالا کار می‌کنند را در خود جای دهند. این یاتاقان‌ها دارای طراحی‌های قوی و سخت هستند و اثرات روان کننده را به حداکثر می‌رسانند و عمر مفید یاتاقان را افزایش می‌دهند. این پوسته‌ها را می‌توان در کاربردهای مختلف از فن‌ها و فلایول ها گرفته تا ماشین آلات کاغذی و ژنراتورهای برق استفاده کرد.
یاتاقان‌های جدا شونده سری‌های SAF,SAW
این پوسته‌ها، پوسته‌های یاتاقان SKF با ابعاد اینچ هستند.
یاتاقان‌های جدا شونده سری‌های SDAF
تمام پوسته‌های SDAF پوسته‌های دو شاخه (پلامر) سنگین هستند که برای شرایط عملیاتی سخت طراحی شده‌اند که در آن بارهای سنگین و بارهای ضربه‌ای به پوسته‌ای فوق العاده مستحکم نیاز دارند. تمام این پوسته‌ها به سفارش توسط SKF ساخته میشود.
یاتاقان‌های غیر قابل جدا شدن سری‌های SBD,THD
پوسته‌های SBD و THD، پوسته‌های بدون شکاف هستند که برای تحمل بارهای سنگین در جهت‌های مختلف طراحی شده‌اند. این نوع بارها معمولاً در نوار نقاله‌ها، تخت‌های غلتکی و سنگ شکن‌ها مشاهده می‌شوند. این یاتاقان‌ها نیز توسط شرکت SKF طراحی می‌شوند.
پوسته‌های فلنج دار سری‌های FNL
پوسته‌های فلنج دار FNL قطعات ماشینی کاملاً اثبات شده‌ای هستند که نشیمنگاه ساده و قابل اعتماد را در کاربردهای بدون قاب‌های افقی ارائه می‌دهند. آنها امکان بهره برداری کامل از پتانسیل عمر مفید یاتاقان‌های تعبیه شده را فراهم می‌کنند، اما با کاهش نیاز به تعمیر و نگهداری.
دو پوسته یاتاقان سری‌های PD
دو پوسته یاتاقان SKF در اصل برای شفت‌های فن با پروانه‌های آویزان ساخته شده‌اند، اما برای کاربردهای دیگر با آرایش شفت‌های مشابه نیز مناسب هستند. در مقایسه با آرایش شفت معمولی که در آن دو یاتاقان خود تراز در محفظه‌های بلوک بالشی (پلمر) جداگانه نصب می‌شوند، دو پوسته یاتاقان چندین مزیت از جمله بهبود دقت در حال اجرا و عملکرد بی‌صدا را ارائه می‌دهند.
قیمت یاتاقان
قیمت یاتاقان در سال های اخیر به دلیل تغییرات قیمت متریال و نوسانات قیمت دلار دستخوش تغییرات متعدد شده است. اما قیمت یاتاقان ها هم مانند دیگر محصولات تحت تاثیر عوامل ثابتی مانند ابعاد فیزیکی و جنس قرار میگیرد که درک آنها باعث میشود انتخابی هوشمند و مقرون به صرفه ای داشته باشید. در ادامه به بررسی عوامل ثابت تاثیر گذار بر قیمت یاتاقان ها میپردازیم.
1) جنس
جنس یاتاقان از دیگر عوامل مهمی است که بر قیمت آن تاثیر می گذارد. یاتاقان ها از مواد مختلفی مانند فولاد، چدن، برنز، سرامیک و پلاستیک ساخته می شوند. هر کدام از این مواد مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب جنس یاتاقان به عوامل مختلفی از جمله نوع کاربرد، شرایط محیطی و میزان بارگذاری بستگی دارد. به طور کلی، یاتاقان هایی که از جنس مواد با کیفیت تر و با استحکام بالاتر ساخته شده اند، قیمت گران تری دارند.
2) ابعاد
ابعاد یاتاقان، به خصوص قطر داخلی و خارجی آن، از دیگر عوامل موثر بر قیمت است. یاتاقان های بزرگتر به طور طبیعی مواد بیشتری برای ساخت نیاز دارند و از این رو قیمت آنها گران تر است.
3) نوع یاتاقان
اولین و مهمترین عاملی که بر قیمت یاتاقان تاثیر می گذارد، نوع آن است. یاتاقان ها در انواع مختلفی از جمله استوانه ای، مخروطی، سوزنی و ... تولید می شوند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. به طور کلی، یاتاقان های پیچیده تر و با دقت ساخت بالاتر، قیمت گران تری دارند.
4) برند و شرکت سازنده
برندهای معتبر و شناخته شده در زمینه تولید یاتاقان، از مواد اولیه مرغوب، فرآیندهای تولید بروز و کنترل کیفیت دقیق استفاده می کنند. این امر سبب می شود که یاتاقان های آنها از کیفیت و طول عمر بالاتری برخوردار باشند و سبب عملکرد روان تر و دقیق تر سیستم شوند. همچنین برندهای معتبر، خدمات پس از فروش و گارانتی معتبری برای محصولات خود ارائه می کنند که خیال شما را از بابت تعمیر یا تعویض یاتاقان در صورت نیاز راحت می کند به همین دلیل ممکن است قیمت بالاتری داشته باشند.
موارد گفته شده در قیمت یاتاقان اثرگذار هستند، بخاطر داشته باشید نمی‌توان قیمت را یکی از فاکتورهای اصلی انتخاب و خرید یاتاقان در نظر گرفت. انتخاب یاتاقان حتماً باید بر اساس نیازهای کاربری آن انجام شود و از آنجایی که کیفیت یاتاقان در عمر و کارایی سیستم تاثیر مستقیم دارد، پیشنهاد میکنیم با تهیه یاتاقان های اصلی از فروشگاه اینترنتی کالا صنعتی عملکرد مناسب سیستمتان را تضمین کنید.
همچنین در صورت نیاز به راهنمایی بیشتر در خصوص انتخاب و خرید یاتاقان می‌توانید از طریق شماره‌تلفن 02191304300 با کارشناسان کالا صنعتی در ارتباط باشید و از مشاوره فنی و بازرگانی رایگان این مجموعه بهره‌مند شوید.