- پمپ دنده ای معمولا برای جابه جایی سیالات با ویسکوزیته بالا مانند چسب، روغن ها و قطعات غذا مناسب هستند.
- این تجهیزات برای مکان هایی که اندازه گیری دقیق لازم است یا فشار بالای خروجی نیاز است، کاربرد دارد.
- سیال خروجی در پمپ دنده ای تحت تاثیر فشار نمی باشد بنابراین این تجهیزات برای موقعیت هایی که منیع ذخیره بی نظم می باشد، مناسب هستند.
- این مدل از پمپ ها برای قسمت هایی که نیروی خروجی بالا نیاز است مناسب می باشند.
- این مدل از لوله ها برای شرایطی که تامین کننده انرژی تعادل ندارد ( خروجی پمپ از نیرو تاثیر نمی گیرد) مناسب است.
- هر دو مدل پمپ داخلی و خارجی دارای سوخت متفاوت، روغنکاری مختلف و حلال و حلگر های متفاوتی است.
- پمپ دنده ای خارجی در صنایع شیمیایی، صنایع پلیمری، ترکیب مواد شیمیایی، کشاورزی و تجهیزات هیدرولیکی کاربرد دارد.
- برخی از انواع پمپ دنده ای(غلیظ کش) طوری طراحی شده اند تا بتوانند در هر دو راستا فعالیت کنند بنابراین این مدل از پمپ ها به عنوان مثال می توانند برای بارگیری و یا خروج بار یک کشتی مورد استفاده قرار بگیرند.
پمپ دنده ای (غلیظ کش) می تواند در کاربری های هیدرولیکی نیز مورد استفاده قرار بگیرد. صنایع ماشین آلات, باربری و تجهیزات نصب موبایل از جمله صنایعی هستند که این پمپ در آن ها استفاده می شود.
این تجهیزات برای مناطقی مناسب می باشد که انرژی الکتریسیته در آنجا گران قیمت بوده و یا به سختی یافت می شود. تراکتورها از جمله وسایل نقلیه ای هستند که به پمپ دنده ای خارجی متصل به موتور وابسته اند تا سرویس های خود را انجام بدهند.
نوع سیال |
داخلی |
خارجی |
انواع روغن و روان کننده ها |
* |
* |
افزودنی های شیمیایی و پلیمری |
* |
|
مواد شیمیایی ترکیبی |
* |
|
صنعت، کشاورزی و تجهیزات هیدرولیکی محرک |
* |
|
اسید ها و بازها (فولاد ضد زنگ) |
* |
|
رزین ها و پلیمر ها |
|
* |
الکل ها و حلال ها |
|
* |
آسفالت و قیر |
|
* |
فوم پلی اوریتان |
|
* |
محصولات غذایی (شربت ذرت، کره بادام زمینی و ....) |
|
* |
نقاشی ها، جوهر ها و ذرات وابسته |
|
* |
صابون ها و سوفاکتانت ها |
|
* |
گلیکل |
|
* |
- پمپ ها باید به صورت مناسب روغنکاری شود و نباید برای مدت طولانی به صورت خشک راه اندازی شود. پمپ دنده ای در صورتی که چرخ دنده ها مرطوب باشد عملکرد بهتری دارند.
- با توجه به داشتن 4 بلبرینگ و تلورانس های بسیار کم، گزینه مناسبی برای سیالات ساینده نمی باشند. پمپ دنده ای در زمان داشتن یک بلبرینگ عملکرد قوی تری دارند. باید دارای یک صافی در قسمت مکشی باشند تا از پمپ در برابر ورود مواد جامد بزرگ جلوگیری کند.
- معمولا برای پمپ هایی که مسئول انتقال مواد جامد ساینده می باشند بهتر است از پمپ هایی با ظرفیت بالاتر استفاده شود تا در سرعت های پایین میزان استهلاک را کاهش دهد. اگرچه باید این موضوع را در نظر داشته باشیم که بازدهی حجمی پمپ در سرعت و دبی های پایین کاهش می یابد. پمپ دنده ای نباید در سرعتی دورتر از سرعت عملکردی پیشنهادی خود کار کنند.
- برای بازه های دمایی بالا باید بازه دمایی عملکردی پمپ را در نظر گرفت تا پمپ قادر به عملکرد در این بازه زمانی باشد. انبساط حرارتی موجب کاهش تلورانس چرخ دنده و پوشش پمپ می شود که این موضوع موجب افزایش استهلاک پمپ و در مواردی خرابی پمپ می شود.
- در بهترین حالت پمپ دنده ای پس از گذر زمان دچار استهلاک در قطعات مختلف مانند چرخ دنده، پوشش و بلبرینگ می شود. با افزایش لقی یک کاهش نسبی در بازدهی و افزایش در برگشت جریان صورت می گیرد.
- برگشت جریان دارای نسبت مستقیم با توان سوم کلیرنس بین دندانه و پوشش است بنابراین تا زمان رسیدن به نقطه بحرانی استهلاک تاثیر کمی می گذارد پس از آن عملکرد پمپ به سرعت تخریب می شود.
- پمپ دنده ای معمولا در سرعت های پایین کارآیی دارند و به طور کلی برای سیالات حساس به تنش برشی مانند پس ماندهای غذایی، ضایعات نقاشی و صابون ها مناسب می باشند.
- سرعت چرخش بالا و پایین بودن کلیرنس پمپ دنده ای این محصولات را برای این کاربری ها نامناسب می کند. این پمپ برای مکان هایی که بهداشت اهمیت دارد مناسب هستند زیرا این پمپ ها دارای طراحی ساده مکانیکی و فرآیند تعمیر و نگهداری ساده ای می باشد.
پمپ دنده ای دارای دو چرخ دنده محرک و متحرک هستند که درون پوسته چرخش می کنند. با چرخش چرخ دنده ها، مایع موجود در قسمت مکش را میان پوسته پمپ و تاج دنده را دنده ها نگه داشته و به همراه خود به بخش تخلیه پمپ می برند؛ در این جا دنده با وارد کردن فشار زیادی مایع را به سمت شاخه تخلیه هدایت می کند.
اجزای پوسته پمپ دنده ای
پوسته پمپ های دنده ای از سه قسمت تشکیل می شود:
- بدنه نگهدارنده
- در پوش طرف محور
- درپوش انتهایی
بدنه نگه دارنده

در پوش طرف محور

در پوش انتهایی

قسمت داخلی بدنه نگه دارنده به شکل عدد 8 ساخته می شود که در حقیقت دو چرخ دنده در همین قسمت 8 شکل قرار میگیرند. دهانه مکش و رانش در مرکز بدنه نگه دارنده قرار می گیرند.

در پوش ها در دو طرف بدنه نگه دارنده قرار گرفته و در داخل آن سوراخ هایی تعبیر شده که محل قرار گرفتن یاتاقان های شفت می باشد معمولا اورینگ بین در پوش ها و بدنه نگه دارنده قرار می گیرند تا از نشتی سیال جلو گیری کند.

در پمپ دنده ای دو محور محرک و متحرک وجود دارد که محل استقرار محور محرک روی محور متحرک بوده و روی محور محرک نیز جای خار کوپلینگ قرار دارد.
در دو سمت این محور ها پوش های نگه دارنده ای که به وسیله مایع پمپاژ شده روغن کاری شده اند وجود دارند که به وسیله پکینگ نخی (نخ گرافیتی) و بوش نگهدارنده نخ گرافیتی از نشت مایع پمپاژ شده به اطراف محور محرک جلوگیری می کنند.
پمپ غلیظ کش(دنده ای) در دو نوع کلی دنده خارجی و دنده داخلی طراحی و تولید میشوند، از گروه پمپ های جا به جایی مثبت به حساب می آید و با هر بار عمل چرخش که از طرف چرخ دنده ها صورت می گیرد ، مقدار ثابت و مشخصی از سیال را جا به جا می نماید.
آشنایی کلی با پمپ دنده ای (غلیظ کش)
نکات در زمینه پمپ دنده ای
در هر دو نوع این پمپ ها دنده های چرخ دنده هایی که در بخش مکشی قرار دارند به محل خروج اجباری مایع است نزدیک شده که در این نقطه یک وکیوم تولید می شود و با سرازیر شدن روغن به درون فاصله هایی که میان چرخ دنده ها مشاهده می شود کار پمپ دنده ای ( غلیظ کش ) ادامه پیدا می کند.
روغنی که در این محوطه موجود است به بخش فشاری پمپ انتقال یافته و سپس به دلیل گیر افتادن چرخ دنده ها روغن موجود در فواصل چرخ دنده ها از آنجا خارج شده و به سمت بخش خروجی پمپ هدایت می شود.
در پمپ دنده ای چرخ دنده ها بر روی هم حرکت می کنند که این امر سبب شده روغنی که به قسمت فشار پمپ وارد شده دیگر به قسمت مکشی پمپ برنگردد که در نتیجه این امر ابتدا روغن از قسمت مکشی پمپ به قسمت فشار انتقال می یابد و در ادامه در امتداد قسمتی که چرخ دنده ها نصب شده اند منتقل می شود.
تعیین میزان فشاری که در قسمت فشار پمپ مورد نیاز است با توجه به مقاومت موجود در سیستم صورت می گیرد. در پمپ دنده ای بیشترین میزان مقاومت مربوط به بخش موتور هیدرولیکی و سیلندر می باشد.
پمپ دنده خارجی از جمله پمپ های جابه جایی مثبت هستند که قدمت آن ها به اواخر قرن 16 میلادی بر می گردد. این مدل از پمپ ها به کمک چرخش دندانه های چرخ دنده اقدام به جابه جایی سیال در جهت مورد نظر می کنند.
این مدل از پمپ ها دارای دو چرخ دنده و شفت مجزا می باشند. یکی از این شفت ها به موتور الکتریکی متصل می باشد که به عنوان چرخ دنده رتور شناخته می شود. این چرخ دنده با اتصال به چرخ دنده ثابت موجب انتقال سیال می شود.
مدل های چرخ دنده، ابعاد و مواد آن می تواند متناسب با نوع کاربری و صنعت مورد استفاده متغیر باشد. پمپ دنده ای می توانند از دبی 20 میلی لیتر بر دقیقه تا 50 لیتر بر دقیقه را انتقال داده و تا فشارهای بیشتر از 500 بار نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
بلبرینگ هایی متناسب با نیروی ورودی و خروجی در دو سمت پوشش پمپ قرار می گیرد.
در پمپ دنده ای خارجی دو چرخ دنده مشابه با هم درگیر هستند که هر کدام شفت مجزا خود را دارند. غالبا یکی از چرخ دنده های به موتورالکتریکی متصل است و چرخش آن موجب چرخش چرخ دنده دیگر می شود.

نحوه عملکرد پمپ دنده خارجی
نحوه عملکردی پمپ دنده ای به سه دسته تقسیم می شود:
- دندانه های چرخ دنده درگیر حجم درگیر در سمت ورودی پمپ را گسترش می دهد. این حجم گسترش یافته با ایجاد یک محیط خلا اجازه می دهد تا سیال وارد چرخ دنده های پمپ شده و جا به جایی سیال را ایجاد می کنند.
- همانطور که چرخ دنده ها می چرخند، سیال بین دندانه های چرخ دنده و گودال اطراف پوشش پمپ گیر می کند. این خاصیت موجب انتقال سیال از سمت ورودی پمپ به سمت خروجی پمپ می شود. لقی بسیار پایین و سرعت چرخشی احتمال برگشت سیال به سمت داخل محفظه پمپ را کاهش می دهد.
- سیال باقی مانده به سمت خروجی انتقال داده می شود در همین حین حجم محصور شده کاهش پیدا کرده و موجب تخلیه سیال به سمت خروجی پمپ می شود.
نکاتی در زمینه پمپ دنده خارجی
- هیچ مایعی از طریق شریان مرکزی که بین چرخ دنده ها است به عقب باز نمی گردد زیرا این تجهیزات به هم پیوسته می باشند. تلورانس پایین بین چرخ دنده ها و پوشش اطراف پمپ موجب افزایش سطح مکش در قسمت ورودی پمپ و موجب جلوگیری از نشت مایع در قسمت خروجی آن می شود. ( اگرچه نشتی مایع در سیالات با ویسکوزیته پایین محتمل تر است.)
- پمپ دنده ای از دو چرخ دنده که بر روی دو شفت مجزا وصل شده است تشکیل شده است. این دو چرخ دنده دارای دندانه های درگیر هستند و در یک راستا قرار دارند. با توجه به اینکه یکی از این دو چرخ دنده به موتور الکتریکی متصل است، با چرخش یکی از چرخ دنده ها، چرخ دنده دیگر نیز شروع به چرخش می کند.
- چرخ دنده پمپ دنده ای از سمت شبکه ورودی تا سمت پوشش بیرونی کشیده شده اند و مقدار خروج سیال را افزایش می دهند. انتقال سیال از روی دنده ها و همچنین گودال های موجود در بین دندانه ها اتفاق می افتد.
- چرخش مداوم چرخ دنده موجب انتقال هر چه بهتر و بیشتر سیال می شود. سیال های موجود در اطراف چرخ دنده نیز به واسطه این اختلاف فشار به وجود آمده در سمت ورودی و خروجی پمپ به سمت خروجی هدایت می شود.
- زمانی که دندانه های چرخ دنده به صفحه خروجی پمپ غلیظ کش متصل می شود، در این صورت مقدار سیال خروجی کاهش پیدا کرده و سیال با نیروی کمتری به بیرون پرتاب شود. هیچ سیالی نمی توان از مراکز چرخ دنده ها عبور کند زیرا این چرخ دنده ها به یکدیگر متصل می باشند.
- تلورانس بسیار پایین اتصالات در پمپ دنده ای موجب شده است تا مکش در سمت ورودی افزایش یافته و برگشت سیال در قسمت خروجی نیز به حداقل خود برسد. در این مدل از پمپ ها می توان از چرخ دنده های هلیکال، سوزنی و هرینگبون استفاده کرد.
انواع چرخ دنده های پمپ دنده خارجی
متناسب با کاربرد پمپ دنده ای خارجی یکی از سه مدل چرخ دنده مورد استفاده قرار می گیرد.
چرخ دنده های سوزنی (Spur)
چرخ دنده های سوزنی ساده ترین طراحی را دارند. این مدل از چرخ دنده ها می تواند از طریق روش های مختلف تولید از جمله تزریق مواد صورت گیرد.
شکل چرخ دنده های سوزنی به صورتی است که می تواند با استفاده از روش تراش کاری و فلز های سخت نیز طراحی شود. به دلیل اینکه تمام طول دنده به صورت همزمان با هم درگیر میشود که این موضوع باعث ایجاد صدا بیشتر، حساسیت بالاتر و کاهش طول عمر دنده ها می شود.
چرخ دنده های مارپیچ (Helical)
چرخ دنده های مارپیچ همانند چرخ دنده های سوزنی است با این تفاوت که دارای زاویه طراحی می باشند. این موضوع موجب کاهش نویز و ارتعاشات بر روی دندانه ها می شود. مارپیچی دندانه ها موجب افزایش طول عمر پمپ می شود. اگرچه شکل مارپیچی دندانه ها موجب افزایش نیروی محوری شده که موجب افزایش استهلاک بین چرخ دنده و پوشش اطراف می شود.
این موضوع موجب افزایش دقت در طراحی و انتخاب مواد می شود. این مدل از چرخ دنده ها دارای هزینه های طراحی و ساخت بیشتری نسبت به چرخ دنده های سوزنی هستند. این مدل از چرخ دنده ها می تواند توسط روش ریخته گری با دقت کمتر ساخته شود.
چرخ دنده هرینگبون (Herringbone)
چرخ دنده های هرینگبون دارای مزایای چرخ دنده های مارپیچ هستند، بدون اینکه نیروی محوری تولید کنند. مارپیچ این مدل از چرخ دنده ها به صورت متناظر از قسمت مرکزی می باشد که حالت v شکلی ایجاد می کند.
این مدل از چرخ دنده ها دارای مزایای بسیار زیادی نسبت به دو مدل گذشته هستند با این تفاوت که دارای بیشترین هزینه های طراحی می باشند.
مزایای پمپ دنده خارجی
- پمپ دنده ای دارای (غلیظ کش) طراحی جمع و جور و ساده می باشد. پمپ های دنده خارجی کوچک توانایی عملکرد تا بیشتر از 4000 دور بر دقیقه را دارند که موجب انتقال سیال با دبی بالا می شود.
- این مدل از پمپ ها برگشت پذیر بوده و برای کاربری های هیدرولیکی پیچیده مناسب می باشد. بر خلاف پمپ سانتریفیوژ یا گریز از مرکز ، پمپ دنده ای دارای خاصیت خود راه انداز بوده و توانایی کار در حالت خشک را نیز دارند.
- مقدار توان خروجی متناسب با سرعت و روان بودن چرخ دنده ها می باشد. این مدل از پمپ ها برای اندازه گیری، مخلوط سازی و عملیات کنترل سیستم ها مناسب می باشد.
- این مدل از پمپ ها توانایی انتقال انواع سیالات رقیق و غلیظ را دارند اما مهندسین طراحی پیشنهاد می کنند که انتخاب آن براساس سیال مناسب شان عملکرد داشته باشند.
- پمپ دنده ای یکی از کم صدا ترین پمپ های جابه جایی مثبت هستند که برای کاربرد هایی که نویز پایین اهمیت دارد مناسب می باشند.
- یکی از مهمترین زیر مجموعه های پمپ دنده ای، پمپ کوپل مغناطیسی است. این مدل از پمپ ها آب بندی دینامیکی نداشته و این مورد موجب افزایش طول عمر پمپ و کاهش ریسک نشتی می شود.
محدودیت پمپ دنده خارجی
- چرخ دنده ها و بلبرینگ های پمپ دنده ای به صورت مناسبی روغنکاری می شود. این مدل از پمپ ها نباید در بازه زمانی طولانی به صورت خشک عمل کنند.
- پمپ کردن سیالات خورنده موجب استهلاک شدید چرخ دنده ها می شود چون خود سیال عبوری از پمپ به عنوان مایع خنک کاری نیز استفاده می شود.
- لقی بسیار پایین بین چرخ دنده و پوشش پمپ، چرخ دنده های درگیر و حجم محدود بین دندانه ها باعث می شود که پمپ نتواند سیالات با ذرات ریز را انتقال دهد. اگر قطعات ریز جامدی وارد پمپ شوند توسط صافی ورودی پمپ جداسازی می شوند.اگرچه ایجاد حالت خلا بسیار بالا در سمت ورودی مناسب نیست زیرا موجب بروز پدیده کاویتاسیون می شود.
- پمپ غلیظ کش نمی تواند بالاتر از محدوده سرعت پیشنهادی عمل کند. بلبرینگ های هیدرودینامیکی پمپ دنده ای براساس محدوده سرعت مشخصی بهینه شده اند. عملکرد پمپ در سرعت های بسیار پایین موجب افزایش استهلاک قطعات پمپ می شود.
- برای کاربردهای با دمای بالا، باید خصوصیات پمپ طوری باشد که قابلیت عملکرد در محدوده دمایی مورد نظر را داشته باشد. انبساط حرارتی پوشش و چرخ دنده ها موجب تغییر لقی در پمپ، کاهش عملکرد و افزایش استهلاک قطعات می شود.
- با دادن مقدار توان کافی برای کار، در صورت قرار دادن مانع در قسمت پایینی، پمپ دنده ای در برابر فشار بازگشتی مقاومت می کند. این موضوع موجب افزایش فشار دهی و از بین رفتن سیستم می شود.
- نشتی داخلی پمپ محدود به فشار بیشینه آن می باشد. علاوه بر این شیرهای فشار شکن می توانند گزینه مناسبی برای اتصال کوتاه مدار داخلی به مدار بیرونی برای تنظیم فشارها باشد.
- سرعت های بالا، لقی پایین و درگیری چرخ دنده موجب می شود که پمپ دنده ای برای سیالات حساس به تنش مانند صابون ها و رنگ ها مناسب نباشد.
مشخصات سیال در پمپ دنده خارجی
پمپ دنده ای (غلیظ کش) می تواند با دامنه گسترده ای از مواد ساخته شود. افزایش طول عمر و کاهش هزینه های طراحی در کنار عملکردی بهینه با تطبیق دقیق و درست مواد ساخت با سیال عبوری از پمپ به وجود می آید.
معمولا از جنس چدن می باشند که البته آلیاژهای جدید در ساخت این پمپ ها باعث می شوند تا قدرت انتقال سیالاتی مانند سولفوریک اسید، سدیم هایپوکلریت، فریت کلراید، سدیم هیدروکسید و چندین سیال خورنده را داشته باشد.
- ساختار مواد بیرونی پمپ (هد، براکت و پوشش): آهن، آهن انعطاف پذیر، فولاد، فولاد ضد زنگ، آلیاژهای مختلف، کامپوزیت ها، PPS و ETFE
- شفت: فولاد، فولاد ضد زنگ، آلیاژهای مختلف، سرامیک و PEEK
- چرخ دنده ها: فولاد، فولاد ضد زنگ، کاربید، PTFE، PPS، PEEK
- بلبرینگ و بوشن: کربن، برنز، سیلیکون کربید، بلبرینگ های سوزنی و PEEK
- آب بندی شفت: بسته بندی، آب بندی لبه، مواد مکانیکی آب بندی و کوپلینگ مغناطیسی
طراحی پمپ دنده خارجی
عمر پمپ ترکیبی از جزییات طراحی، دقت تولید و دقت مهندسین طراحی می باشد.
- سایز بلبرینگ ها و نحوه قرار گیری آن ها دارای اهمیت زیادی در کاهش استهلاک می باشد.
- مسیر روغنکاری مناسب
- خنک کاری مناسب
- بلبرینگ های کوچک و هماهنگ که موجب کاهش لقی می شود اما نیاز به ماشینکاری دقیقی دارند.
- کاهش کیفیت ساخت چرخ دنده ها که می تواند ناشی از ریخته گری یا ماشین کاری نادرست باشد باعث افزایش استهلاک می شود.
- حتی بهترین مدل های طراحی پمپ در صورتی که در کاربردهای نادرست مورد استفاده قرار بگیرد ممکن است عملکرد نامناسبی داشته باشند.
- انتخاب مواد درست
نکات طراحی پمپ دنده خارجی
هماهنگی پمپ ها براساس لقی، تلورانس پوشش، نحوه نصب و هماهنگی پوشش تعیین می شود. اگر کنترل های مناسبی بر روی پمپ ها برقرار شود، تغییرات پمپ می تواند تا 20% افزایش فشار باشد.
تست های مناسب و استاندارد موجب افزایش هماهنگی و بهبود کیفیت ساخت پمپ ها می شود.
آببندی بین شفت موتور و پمپ می تواند یکی از مهمترین قطعات در بهبود طول عمر پمپ شود. آب بندی پمپ ها می تواند براساس سیال مورد استفاده متفاوت باشد. خرابی آب بندی پمپ می تواند موجب آسیب شدید پمپ و تجهیزات جانبی آن شود.
بهترین گزینه برای آب بندی استفاده از کوپلینگ مغناطیسی می باشد.
مشخصه پمپ دنده خارجی
- این مدل از پمپ ها دارای سایز ثابت می باشند و طراحی ساده ای دارند
- این مدل از پمپ ها برای انتقال سیال با دبی بالا مناسب است زیرا دارای خروجی بزرگی می باشند.
- این مدل از پمپ ها می تواند فشار های کم، متوسط یا پایین را مدیریت کند.
- شفت و چرخ دنده ها دارای تلورانس های بسیار پایینی می باشد.
این مدل از پمپ ها براساس حجم ثابت عبوری از بین دندانه های دو چرخ دنده درگیر و پوشش اطراف آن در یک دبی ثابت عمل می کنند. این تجهیز یکی از پمپ های بسیار پر استفاده در صنایع هیدرولیک است. این مدل از پمپ ها برای سیالات غلیظ و مواد شیمیایی مناسب می باشند.
اجزای پمپ دنده داخلی
پمپ دنده ای خارجی دارای دو چرخ دنده هم اندازه است. پمپ های دنده داخلی دارای دو چرخ دنده سوزنی با ابعاد مختلف می باشند. همچنین یک فاصله انداز هلالی شکل در این مدل از پمپ ها وجود دارد.
پمپ دنده داخلی دارای شرایط عملکردی مشابه با پمپ دنده خارجی هستند با این تفاوت که چرخ دنده های درگیر در سایزهای مختلفی هستند که یکی از آن ها در درون دیگری قرار دارد.
چرخ دنده بزرگتر (رتور) به عنوان چرخ دنده داخلی شناخته می شود این مدل از چرخ دنده ها دارای دندانه هایی هستند که در سمت داخلی طرح ریزی شده اند.
در داخل این چرخ دنده یک چرخ دنده کوچکتر قرار دارد که مرکز آن با مرکز چرخ دنده اول متفاوت است. این طراحی بدین صورت است که دندانه های چرخ دنده در یک نقطه درگیر شوند.
یک پینیون و بوشینگ به پوشش پمپ متصل شده است که موجب نگهداری چرخ دنده کوچکتر می شود. یک دیواره هلالی شکل یا فاصله انداز فضای خالی که توسط محورهای غیر هم راستا چرخ دنده ایجاد شده است را پر می کند، این تجهیز علاوه بر پر کردن فضای خالی به عنوان تجهیزی برای آببندی بین قسمت ورودی و خروجی پمپ استفاده می شود.
عملکرد پمپ دنده ای داخلی
مراحل عملکردی چرخ دنده های داخلی مشابه چرخ دنده های خارجی است:
- زمانی که چرخ دنده ها در سمت مکش پمپ از شبکه خارج می شوند یک حجم منبسط شده ایجاد می شود. مایع در حفره های پمپ جریان پیدا می کند و به وسیله دندانه های چرخ دنده گیر افتاده در حالی که چرخ دنده ها به چرخش در خلاف جهت پوشش پمپ ادامه می دهند.
- سیال محصور شده از ورودی جدا شده و به سمت خروجی حرکت می کند. حرکت سیال به سمت خروجی در اطراف پوشش پمپ انجام می شود.
- همچنان که دندانه های چرخ دنده در سمت خروجی پمپ درگیر هستند, حجم کاهش یافته و سیال به کمک فشار به سمت خروجی هدایت می شود.
نکات عملکرد پمپ دنده خارجی
چرخ دنده های داخلی فقط از چرخ دنده های سیخکی برای طراحی استفاده می کنند.
چرخ دنده ها در این مدل از پمپ ها دارای محوری متفاوت و خارج از مرکز می باشد. این مدل از پمپ ها نیز دارای چرخ دنده های وسیعی هستند که امکان پوشش قسمت ورودی تا قسمت پوشش بیرونی را دارند.
این موضوع باعث افزایش آبدهی و حجم سیال خروجی می شود. سیال گیر افتاده بین گودال های دندانه چرخ دنده نیز می تواند با این مکانیزم به سمت خروجی هدایت شود.
زمانی که دندانه های چرخ دنده به صفحه خروجی متصل شوند مقدار آبدهی پمپ کاهش یافته و مقدار نیروی پرتاب سیال نیز کم می شود. چرخ دنده داخلی پمپ فقط از نوع سوزنی می باشد.
مزایا پمپ دنده داخلی
- پمپ دنده داخلی فقط دو عضو گردنده دارد
- دارای جریان یکنواخت و بدون پالس است
- خودمکش است
- برای آن در طی یک زمان کوتاه امکان کارکرد خشک وجود دارد
- پمپ دنده ای دارای امکاناتی چون چرخش در دو جهت و پرکردن و تخلیه مخزن می باشد
- تعمیر و نگه داری پمپ دنده ای آسان است و برای سیالاتی با ویسکوزیته بالا بسیار مناسب است.
معایب پمپ دنده داخلی
- سرعت کارکرد پائین و متوسط
- فشارهای پائین و متوسط
کاربرد پمپ دنده داخلی
از جمله کاربرد های پمپ دنده ای می توان به:
- روغن و سوخت های ویسکوز
- کاربری های هیدرولیکی
- نقاشی و جوهر
- چسب، رزین و پلیمر ها
- روغن داغ
- صابون مایع
همانطور که گفته شد پمپ دنده ای دارای مدل های مختلفی برای سیالات با ویسکوزیته مختلف و فشار بالا می باشند. با توجه به لقی پایین قطعات این مدل از پمپ ها قابلیت اطمینان بالایی در ساخت این پمپ ها وجود دارد.
توجه شود در صورتی که ذرات جامد در سیال وجود داشته باشد و به پمپ دنده ای داخلی ورود پیدا کند، ممکن است آسیب جدی به دندانه های چرخ دنده های درگیر بزند. با توجه به اینکه فلزات و جامدات می تواند لقی بین دندانه های چرخ دنده را افزایش داده و موجب کاهش در هم رفتگی دندانه ها شود. این موضوع می تواند موجب کاهش عمر پمپ و افزایش استهلاک قطعات پمپ شود.
همچنین استفاده از سیالات با ویسکوزیته پایین در پمپ های دندانه ای داخلی نیز توصیه نمی شود. این سیالات احتمال برگشت جریان در قسمت خروجی را افزایش داده و از این طریق موجب کاهش دبی سیال خروجی و بازدهی پمپ می شود.
مشخصات پمپ دنده داخلی
- برای فازهای کوچک می تواند راه اندازی شود
- دارای ردی بزرگ می باشد
- دارای مقدار NPSH پایین است
راهنمای کارکرد پمپ دنده داخلی
- عملکرد در حداکثر سرعت چرخشی: برای رسیدن به بهینه ترین نقطه کارکردی در پمپ دنده ای بهتر است از ماکزیمم سرعت چرخشی چرخ دنده ها استفاده کرد. این موضوع موجب افزایش بازدهی پمپ نیز می شود.با توجه به بازدهی حجمی پایین این مدل از پمپ ها بهترین راه حل برای افزایش بازدهی کلی افزایش سرعت چرخش آن ها می باشد.
- بررسی بلبرینگ: هر چرخ دنده دارای یک شفت است که این شفت در هر طرف به یک بلبرینگ متصل است. پمپ دنده ای دارای 4 بلبرینگ و دو بلبرینگ هستند. این بلبرینگ ها باید در بازه های زمانی مناسبی چک شوند تا تعادل بین چرخ دنده ها را به خوبی حفظ کنند.
- بررسی لقی چرخ دنده: یکی از مهمترین خصوصیات پمپ دنده ای لقی بسیار پایین آن ها می باشد. این لقی باعث افزایش بازدهی و آبدهی پمپ ها می شود. یکی از روش های رایج در بررسی لقی بین دندانه های چرخ دنده استفاده از یک برگه کاغذ می باشد. برگه کاغذ را بین دو دندانه درگیر قرار داده در صورت عبور کاغذ، چرخ دنده ها لقی مناسبی ندارند.
نکاتی در مورد پمپ دنده داخلی
پمپ دنده ای داخلی دارای کارایی بسیار گسترده ای می باشد. این مدل از پمپ ها برای سیال های با ویسکوزیته مختلف مناسب می باشد. این سیالات شامل انواع روغن ها، سوخت ها، آسفالت، شکلات و چسب ها می باشد.
علاوه بر گستره بسیار بالای عملکردی این مدل از پمپ ها با سیالات مختلف، این پمپ ها دارای بازه دمای عملکردی گسترده ای نیز می باشد.
این احتمال وجود دارد که دلیل گستره بالای دمایی این مدل از پمپ ها بخاطر تک نقطه انتهای لقی باشد. (لقی: فاصله بین انتهای دندانه رتور چرخ دنده و هد پمپ گفته می شود.)
لقی می تواند طوری تنظیم شود تا پمپ توانایی مدیریت دماهای بالاتر را داشته باشد. همچنین در هنگام استفاده از سیالات غلیظ نیز می توان لقی را تنظیم کرد تا بازدهی پمپ افزایش یابد.
پمپ دنده داخلی دارای خصوصیات زیادی می باشند. این مدل از پمپ ها توانایی راه اندازی به صورت خودکار را دارند. همچنین این پمپ ها دارای خاصیت ضد ضربه می باشند که می تواند موجب افزایش عمر قطعات و بهبود عملکرد پمپ شود.
این موضوع بدین معنی است که پمپ دنده داخلی به صورت ضربه ای کار نمی کنند. ضربات به مرور زمان می تواند موجب ارتعاشات و استهلاک قطعات شود. پمپ دنده ای قابلیت کار در حالت خشک در بازه زمانی کوتاهی را نیز دارند.
این مدل از پمپ ها دارای خاصیت دو حالت چرخشی می باشند. این موضوع به این معناست که پمپ دنده داخلی توانایی تخلیه و تغذیه دستگاه را دارند.
پمپ دنده ای دارای تعداد کمی قطعات محرک هستند که موجب قابلیت اطمینان بالای آن ها می شود. همچنین این تجهیزات دارای عملکرد راحتی هستند و امکان نگهداری ساده ای دارند.
یکی از پمپ های پر کاربرد صنعت پمپ دنده ای است و همانطور که از اسمشان پیداست از دندانه های چرخ دنده برای انتقال سیال استفاده می کند. وظیفه این مدل از پمپ ها جابه جایی سیال از یک ناحیه به ناحیه دیگر است.
این مدل از پمپ ها با استفاده از نیرویی که در بین دندانه های چرخ دنده ایجاد می شود، کار می کنند. این نیرو می تواند به نقطه تعادل رسیده و دبی ثابتی را در خروجی ارائه دهد.
در این مقاله تلاش می شود در ابتدا در مورد ویژگی های آن صحبت شده و سپس به صورت جزئی تر، پمپ دنده ای تک فاز توضیح داده شوند.
پمپ دنده ای تک فاز دارای عملکردی مشابه هستند که در لیست بالا به آن اشاره شده است. این مدل از پمپ ها از الکتروموتور تک فاز برای چرخش چرخ دنده استفاده می کنند.
سوالات متداول
حرکت خروجی در پمپ دنده ای چگونه است؟
پاسخ: این پمپ باید در هر دور گردش خود عمل پمپاژ را برای مقدار ثابتی از سیال انجام دهند.خروجی در پمپ دنده ای یکنواخت،متناوب و بدون پالس است که این امر به علت ایجاد درگیری میان دنده ها و مکانیسم حرکتی آنها اتفاق افتاده است.
دلیل اصلی طراحی پمپ دنده ای کاربرد این پمپ ها برای جا به جایی و پمپاژ مایعاتی دارای وزن حجمی بالا و فشار زیاد می باشد. این پمپ ها مایعاتی را پمپاژ می کنند که مواد اصطکاکی جامد ،خورنده یا ناخالص نداشته باشند و همچنین خاصیت خود روغن کاری در آنها وجود داشته باشد.
پمپ دنده ای (غلیظ کش) بیشتر جهت پمپاژ سیستم های روغن کاری موتور، سوخت ، نفت گاز، پمپ ملاس ، خمیر و دیگر مایعات خود روغنکاری که در صنعت استفاده می شود، کاربرد دارند.
از این نوع پمپ ها همینطور جهت روغن کاری و سیستم های خنک کننده برای ماشین های گوناگون (ماشین ابزار، موتورهای احتراقی و ...) با فشار پائین استفاده می شود.
پمپ دنده ای به طور معمول برای پمپاژ روغن در سیستم های انتقال قدرت، سیستم های هیدرولیک و ماشین های ابزار مورد استفاده قرار می گیرند. در این پمپ می توان مقدار دبی را با در نظر گرفتن دور الکتروموتور و ساختمان داخلی کنترل کرد.
پس در نتیجه این امکان وجود دارد که از این پمپ جهت پمپاژ میزان مشخص و دقیقی از سیالات مختلف مثل انواع سوخت ها، پلیمرها، افزودنی های شیمیایی، اسیدها و بازها استفاده نمود. پمپ دنده ای می توانند موادی را که چگالی بالایی دارند نیز پمپاژ نمایند.
در پمپ دنده ای ورودی و خروجی به وسیله عوض نمودن جهت چرخش قابل تغییر است که این کار باعث شده بدون اینکه نیاز به تعویض اتصالات باشد مخزن پمپ پر یا تخلیه شود.
یکی دیگر از امتیازات پمپ دنده ای راندمان بالای کار آنها در دورهای پائین است چرا که مثل پمپ های سانتریفیوژ در مسیر سیال شیر وجود ندارد در نتیجه برای غلبه بر اصطکاک موجود نیز نیازی به افزایش دور نیست.
این پمپ در موارد مختلفی قابلیت استفاده دارند اما پر استفاده ترین آنها برای سیستم های ساده با فشار نسبتا " کم mpa) 14-18یا 180-140 ) بار می باشد.
دلیلی که برای این امر وجود دارد آن است که پمپ دنده ای بسیار ساده، مطمئن، نسبتا" ارزان بوده و دارای کمترین میزان حساسیت به گرد و غبار هستند. جهت کسب اطلاعات بیشتر به بانک کاتالوگ مراجعه نمایید.
برای پمپاژ مایعات غلیظ و داغ از چه پمپی استفاده می شود؟
پاسخ: برای پمپاژ سیالات غلیظ با درجه حرارت تا 300 درجه سانتیگراد، عموماً از این پمپ استفاده می شود.
در پمپ دنده ای چه نوع تجهیزات ایمنی تعبیه شده است؟
پاسخ:اگر شیر خروجی آنها بسته باشد علاوه بر تخریب تاسیسات در خروجی پمپ، خود پمپ نیز آسیب خواهد دید. لذا در خروجی این پمپ ها از بای پس استفاده شده که به عنوان سوپاپ اطمینان عمل می کند.
اگر فشار کاری پمپ از مقدار مجاز و تعریف شده آن بیشتر باشد، سوپاپ باز می شود و مایع پمپاژ شده از راه لوله بای پس به قسمت مکش پمپ انتقال می یابد.
گرداننده پمپ دنده ای چگونه عمل می کند؟
پاسخ: اصولا هدف از طراحی پمپ دنده ای (غلیظ کش) کوپله مستقیم با الکتروموتور موجود بر روی شاسی می باشد. اتصال عموماً توسط الکتروموتور و گیربکس کاهنده که محل قرارگیری آن میان الکتروموتور و پمپ است ، صورت می گیرد.
در این پمپ چرخش محور متحرک صرفا از طریق بازوی گشتاور انجام شده و همینطور میزان گشتاور شعاعی در حرکت اولیه پمپ از قبل تعیین شده است.
پمپ راست گرد است یا چپ گرد و قوانین کلی سرعت در پمپ دنده ای چیست؟
پاسخ: این پمپ بسته به نیاز میتواند راست گرد یا چپ گرد استفاده شود. به طور معمول، سرعت گردش پایین تر برای مواد با چگالی بیشتر (سنگین) و مایعاتی که خاصیت روغنکاری کمتری دارند، منظور می شود.
همینطور برای زمانی که انجام کار طولانی در برنامه باشد، پمپ هایی که سرعت گردشی پائینی دارند، استفاده می شوند. سرعت گردشی بالا برای مایعات رقیق تر که چگالی آنها پایین باشد، به کار می رود.
پمپ دنده ای در سرعت های مختلف چه کاربرد هایی دارند؟
پاسخ: ازماکزیمم سرعت 1000 دور در دقیقه در پمپ دنده ای برای جریان روغن کاری و سیستم خنک کننده روغن و مایعات رقیق خود با ویسکوزیته 40-10 استفاده می شود. از ماکزیمم سرعت 750 دور در دقیقه برای پمپ، در مایعات خود روغن کاری که ویسکوزیته 150-30 دارند، استفاده می شود.
از ماکزیمم سرعت 500-200 دور در دقیقه در مایعات سنگین، روغن ها، ملاس، خمیرها و سایر سیالاتی که ویسکوزیته بالا داشته باشند، استفاده می شود و همینطور ماکزیمم سرعت برای پمپ دنده ای استیل و برنجی نیز عموماً سرعت 500-200 دور در دقیقه می باشد.
پمپ دنده ای برای پمپاژ چه مایعاتی مناسب و برای چه مایعاتی نامناسب می باشند؟
پاسخ: این پمپ جهت پمپاژ سیالاتی که دارای چگالی بالا هستند ،سوخت ها و روغن های مختلف مناسب بوده و از طرف دیگر برای پمپاژ مواد جامد و همچنین مایعاتی که حاوی مواد جامد هستند گزینه مناسبی به نظر نمی رسند.
این پمپ از سری پمپ های جابجایی مثبت است و اگر در سر راه خروجی آن مسدود شود، بلافاصله پمپ یا سیستم از بین می رود. لذا در خروجی پمپ یک لوله برای برگرداندن سیال پمپ شونده به مخزن قرار داده می شود که اصطلاحاً بای پس (Bypass) کردن سیال نامیده می شود.
همچنین پمپ غلیظ کش باید طوری قرار گیرد که همیشه داخل پمپ پر از سیال پمپ شونده باشد. برای این کار عموماً مخزن بالاتر از پمپ قرار دارد. تصویر زیر نمونه یک سیستم پمپاژ با پمپ دنده ای یا غلیظ کش را نمایش می دهد.
معایب پمپ دنده ای شامل چه مواردی می باشد؟
پاسخ: از جمله معایب آن می توان به سه مورد اشاره کرد که عبارتند از : عدم لزوم وجود مواد جامد در سیال چرا که سبب خوردگی چرخ دنده خواهند شد، پمپ دنده ای دارای لقی بسیار کمی هستند که علت سخت بودن ساخت این نوع از پمپ هاست و اینکه در پمپ دنده ای محل قرارگیری یاتاقانها درون سیال می باشد.
جنس اجزای مختلف ساختمان یک پمپ دو جداره از چیست چه کاربرد هایی دارند؟
پاسخ: جنس بخش های مختلف یک پمپ دو جداره یا ژاکت دار از فولاد سمانته SC ،استنلس استیل S.S316 ،چدن خاکستری GG25 ،چدن داکتیل GGG50 و برنز تشکیل شده است.
پمپ های دو جداره یا ژاکت دار جهت پمپاژ موادی چون کرم ها،شکلات،خمیر،گلوکز و مارمالاد ها و همچنین پمپاژ سیالات صنعتی با دمای بالا به کار برده می شوند.
انواع مختلف آب بندی در پمپ های دو جداره یا ژاکت دار کدامند؟
پاسخ: انواع سیستم آب بندی در پمپ های دو جداره یا ژاکت دار عبارتند از : کارتریج مکانیکال سیال،مکانیکال سیل دوبل،مکانیکال سیل،نخ گرافیتی و کاسه نمد.
یاتاقان بندی در پمپ های دو جداره یا ژاکت دار چگونه است؟
پاسخ: یاتاقان بندی در پمپ های دو جداره یا ژاکت دار در سه نوع برنزی،کربن گرافیت و تفلونی صورت می پذیرد.
سیستم انتقال قدرت در پمپ های دو جداره یا ژاکت دار چگونه است؟
پاسخ: انتقال قدرت در پمپ های دو جداره یا ژاکت دار به چهار روش انجام می شود؛ این چهار روش عبارتند از : کوپله با گیربکس،کوپله با هیدروموتور،کوپله مستقیم و کوپله با قولی و تسمه.
چه زمانی از پمپ های هلیکال استفاده می کنیم و میزان سرعت در پمپ های هلیکال به چه صورت است؟
پاسخ: زمانی از پمپ هلیکال استفاده می کنیم که ظرفیتی بیشتر از ظرفیت پمپ دنده ای بخواهیم و همچنین به جریان آرام تری نسبت به چرخ دنده های ساده نیاز داشته باشیم. البته می دانیم که چرخ دنده های ساده قادرند جریان آرام و یکنواختی ایجاد نمایند.
سرعت پمپ کوچک و بزرگ با هم متفاوت است؛ مثلا سرعت در پمپ دنده ای کوچک بین rpm 1750 تا rpm3450 و سرعت در پمپ دنده ای بزرگ تا rpm 650 می باشد.
چه عواملی بر نشتی داخلی پمپ دنده ای تاثیر می گذارند؟
پاسخ: عوامل متعددی بر نشتی داخلی پمپ دنده ای نقش دارند؛
مثلا: نشتی داخلی در پمپ با چگالی نسبت عکس دارد، بین لقی موجود در دنده ها و پوسته پمپ دنده ای و نشتی داخلی رابطه مستقیمی برقرار است به این صورت که هر چقدر میزان لقی در Gearpump بیشتر باشد نشتی داخلی نیز به همان اندازه افزایش پیدا می کند و آخرین مورد تفاوت فشاری که در ورودی و خروجی پمپ ها موجود است با میزان نشتی داخلی نسبت مستقیم دارد.
در پمپ دنده ای به منظور جلوگیری از ایجاد حباب در اثر پمپاژ مایع چه باید کرد؟
پاسخ: برای اینکه در پمپ دنده ای و در اثر پمپاژ مایع حباب تشکیل نشود لازم است میزان فشاری که در بخش مکشی وجود دارد ازفشار بخار محیط بیشتر نشود و میزان فشار زیر اتمسفر باشد؛حداقل فشار مطلق 1 بار یا Kpa100 می باشد.
از پمپ دنده داخلی جهت پمپاژ سیالات رقیق مانند حلال ها، روغن ها و... و همچنین پمپاژ سیالات غلیظ مانند آسفالت، شکلات و پمپ چسب استفاده می شود.
از موارد دیگر کاربرد پمپ دنده ای داخلی می توان به پمپاژ روغن ها ، روانکار های صنعتی و سوخت مثل گاز مایع ، بنزین ،گازوئیل، پمپاژ مازوت، نفت سیاه و..., انواع رزین ها و مواد پلیمری, الکل و انواع حلال ها, پمپاژ آسفالت، قیر، تار، فوم پلی یورتان و پمپ دنده ای استیل برای مواد غذایی مانند شکلات وکره بادام زمینی,رنگ ها، جوهرها و رنگ دانه ها و پمپاژ صابون اشاره نمود.
پمپ دنده ای داخلی شامل چهار بخش بدنه، چرخ دنده، بوش و شافت هستند. جنس بدنه و چرخ دنده عموماً از چدن، برنز، استنلیس استیل، پلیمری(تفلونی) و فولاد آلیاژی، جنس بوش از کربن گرافیت، برنز، سیلیکون کارباید، کارباید تنگستن و سرامیک و جنس شافت از فولاد آلیاژی، استنلس استیل می باشد.
پمپ دنده ای در چه اندازه هایی موجود می باشند و چه امتیازاتی دارند؟
پاسخ: پمپ دنده ای در دو سایز مختلف در بازار موجود می باشند؛ سایز کوچک پمپ دنده ای عموماً با 1450یا 3000 دور در دقیقه و سایزهای بزرگ با 650 دور در دقیقه کار می کنند.
پمپ دنده ای مزایایی دارند که شامل: سرعت بالا، فشار بالا، کارکرد آرام و بی سر و صدا، قیمت به نسبت مناسب و ارزان، حساسیت کم نسبت به گرد وغبار می باشد. اولین مزیتی که در Gearpump می توانیم به آن اشاره کنیم،فشار بالا در این پمپ ها می باشد.
پمپ دنده ای نسبت به گرد و غبار کمترین حساسیت را دارند.
پمپ دنده ای را می توان به راحتی با مواد مختلف طراحی و تولید کرد.باری که از سمت پمپ به شفت وارد می شود میزان بسیار اندکی است . کارکرد این مدل از پمپ ها با کمترین میزان سر وصدا می باشد و همچنین سرعت عملکرد در Gearpump به مقدار بسیار زیادی است.
جهت کسب اطلاع از قیمت و مشاهده کاتالوگ پمپ دنده ای به بانک کاتالوگ مراجعه نمایید.
ساختار و کاربرد مهم پمپ دنده ای چیست و چه محدودیتی دارند؟
پاسخ: یک پمپ دنده ای از پنج بخش بدنه، چرخ دنده، شافت، بوش و آب بندی تشکیل شده است. جنس بدنه و چرخ دنده از چدن ، استنلس استیل ، چدن ، پلیمری(تفلونی) و برنز,جنس شافت از استیل ، آلومینیوم ، فولاد آلیاژی و سرامیک,جنس بوش از کربن ، برنز و استیل سیلیکون كارباید و جنس آب بندی از مکانیکال سیل و پکینگ و مگنت می باشد.
در Gearpump قابلیت کنترل میزان دبی با توجه به دور و ساختمان داخلی وجود دارد پس یکی از توانایی های مهم این پمپ ها می تواند پمپاژ میزان دقیق و حساب شده ای از سیالات مختلف مثل انواع سوخت ها،پلیمرها،افزودنی های شیمیایی،اسید ها و باز ها باشد.
نکته مهم این است که درون سیال پمپ شونده نباید ذرات جامد وساینده وجود داشته باشند چرا که باعث خوردگی چرخ دنده ها و آسیب جدی به پمپ خواهد شد.
چرا Gearpump برای استفاده از هیدرولیک مناسب هستند؟
پاسخ : معمولا پمپ دنده ای تلرانس کمی داشته و ساپورت و حمایت از شافت از دو جهت صورت می پذیرد که وجود این دو ویژگی سبب می شود ظرفیت پمپ دنده ای تا عدد psi3000/bar 200 افزایش پیدا کند.
این دلایل باعث می شوند Gearpump نسبت به دیگر انواع خود برای استفاده از هیدرولیک مناسب تر باشند.
پمپ دنده ای از بخش های مختلفی تشکیل شده اند که هر کدام جنس های مختلفی دارند. چرخدنده از جنس فولاد،فولاد ضد زنگ،PTFE و کامپوزیت (PPS) است،جنس آب بندی از مگنتی، آب بندی مکانیکی و پکینگ، جنس بوش از کربن،برنز و استیل سیلیکون کارباید ، جنس بدنه از آهن، چدن، فولاد، فولاد ضدزنگ، کائوچو و مواد مرکب (PPS,ETFE) و شافت از جنس استیل، آلومینیوم، فولاد آلیاژی، سرامیکی می باشد.
پمپ دنده ای در پمپاژ اسید ها و بازهایی که از جنس استینلس استیل و یا ساخت و ساز کامپوزیت هستند به کار برده می شوند،برای پمپاژ افزودنی های شیمیایی می توان از پمپ دنده ای استفاده کرد،برای انتقال حجم های کم پمپ دنده ای گزینه مناسبی هستند.
همچنین از دیگر موارد کاربرد Gearpump می توان به انواع روغن ها و روغن های داغ،روانکار های صنعتی،سوخت،مخلوط و ترکیبات شیمیایی و انواع روغن های هیدرولیک اشاره نمود.
در پمپ های غلیظ کش پدیده ای رخ می دهد به این صورت که سیال به دهانه مکش باز می گردد؛ به این پدیده نشتی داخلی می گویند. مشکلی که در Gearpump ایجاد می شود و ناشی از نشتی است کاهش دبی خروجی در پمپ می باشد.