• 215
  • 49422 مرتبه
محاسبه هد و دبی پمپ

محاسبه هد و دبی پمپ

پنج شنبه 30 شهریور 1402

بررسی مشخصات و ویژگی‌های هر تجهیزاتی، قبل از خرید آن‌ها یکی از موارد مهم و ضروری است؛ چرا که باید بدانید با نیاز شما همخوانی دارد یا خیر. بررسی مشخصات و قابلیت‌های پمپ آب خانگی نیز به‌دلیل شناسایی بهتر آن و رفع نیازهای شما امری ضروری است. دو مشخصه مهمی که در پمپ‌ها وجود دارد، هد و دبی آن‌هاست. بررسی این دو این دو پارامتر اصلی به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که آیا می‌تواند پاسخگوی نیاز شما باشد یا خیر. اگر می‌خواهید بدانید هد و دبی چیست، در ادامه درباره این دو مشخصه بیشتر صحبت خواهیم کرد، اینکه هد و دبی پمپ چیست و در نهایت فرمول محاسبه هد و دبی پمپ را توضیح می‌دهیم.

همانطور که گفتیم، محاسبات پمپ به دو مولفه هد و دبی بستگی دارد؛ اما هد و دبی چیست؟ هد میزان توان پمپ برای پرتاب آب به ارتفاع بالاتر را نشان می‌دهد و دبی مقدار حجم آب پمپاژ شده در واحد زمان توسط پمپ را نمایش می‌دهد.
درست است که هنگام خرید پمپ آب، فروشنده با اطلاعاتی مثل تعداد طبقه و متراژ واحد می‌تواند پیشنهاد مناسب را ارائه دهد، اما بد نیست از نحوه محاسبه هد و دبی پمپ اطلاع داشته باشید تا در صورت نیاز انتخاب پمپ آب خانگی را شخصا انجام دهید. در این مقاله کالاصنعتی به فرمول محاسبه هد و دبی پمپ، فرمول‌ها و جداولی که در این زمینه وجود دارند، پرداخته است؛ به‌طوری که با خواندن آن می‌توانید به‌راحتی و بادقت هد و دبی مورد نیاز برای واحد ساختمانی را محاسبه کرد.

محاسبه هد و دبی پمپ

هد پمپ چیست؟

اولین مشخصه پمپ، هد پمپ است. هد یا همان ارتفاع ماکزیمم پمپ، حداکثر ارتفاعی است که یک پمپ می‌تواند سیال را پمپاژ کند. برای فهم بهتر تعریف هد پمپ بهتر است یک مثال ساده زده شود. فرض کنید یک پمپ آب روی زمین نصب شده است و به خروجی آن یک لوله عمودی متصل شده است. وقتی که پمپ قادر است آب را تا ارتفاع مشخصی مثلا حداکثر 10 متر در داخل لوله پمپاژ کند به این معنی است که هد پمپ 10 متر می‌باشد.
اما با این حال پمپ همیشه سیال را فقط بصورت عمودی پمپ نمی‌کند و در مسیر پمپاژ مسیرهای افقی و اصطکاک نیز وجود دارد که در هد کلی تاثیرگذار است.

ارتفاع استاتیک چیست؟

ارتفاع استاتیک مقدار مسافتی است که سیال از قسمت تخلیه پمپ تا مقصد طی می‌کند. هد کل پمپ در واقع از سه متغیر تشکیل شده است؛ ارتفاع استاتیک، مقدار اصطکاک داخل لوله‌ها و دیگری مقدار فشار تخلیه لازم.

دبی پمپ چیست؟

دبی پمپ، دومین مشخصه پمپ آب خانگی است که با استفاده از آن محاسبات پمپ را انجام می‌دهند؛ دبی یا آبدهی پمپ، مقدار حجم سیالی است که پمپ می‌تواند در زمان مشخصی پمپاژ کند. به عنوان مثال، زمانی که گفته می‌شود دبی یک پمپ آب ۵۰ لیتر بر دقیقه است، یعنی پمپ قادر است ۵۰ لیتر را در یک دقیقه از نقطه‌ای به نقطه دیگر انتقال دهد.

محاسبه هد پمپ

آیا می‌دانید محاسبه هد پمپ در کارخانه‌ها چطور انجام می‌شود؟ با توجه به اینکه شرکت‌های سازنده پمپ برای هر یک از محصولات خود اطلاعاتی شامل هد ماکزیمم، دبی ماکزیمم، توان و… را داخل کاتالوگ ارائه می‌کنند، بد نیست درباره نحوه محاسبه هد در کارخانه نیز اطلاعاتی داشته باشیم.
یکی از اطلاعات مهم قابل مشاهده در کاتالوگ‌ها، نمودار مشخصه پمپ است. اصلی‌ترین نمودار پمپ نیز مربوط به نمودار هد بر حسب دبی است که در آن مقدار هد پمپ به ازای دبی‌های مختلف می‌تواند ایجاد کند، نمایش داده می‌شود.
نمودارهای مشخصه پمپ از طریق تست آزمایشگاهی به‌دست می‌آیند؛ یعنی شرکت سازنده پمپ را به صورت تصادفی جدا کرده و تحت فشار راه‌اندازی می‌کند. سپس در فشارهای مختلف مقدار دبی اندازه‌گیری و ثبت می‌شود و پس از میانگین‌گیری و اتصال نقاط روی نمودار، منحنی بر حسب دبی استخراج می‌شود.

محاسبه هد

فرمول هد پمپ

در فرمول هد پمپ، فاکتورهایی مانند ارتفاع کلی ساختمان، طول مسیر لوله‌کشی از جایی که پمپ نصب شده تا دورترین محل مصرف آب، تعداد اتصالات و زانویی‌های سر راه مسیر لوله‌کشی، مقدار فشار خروجی لازم از شیرآلات موثر هستند.
فرمول هد پمپ به صورت زیر است:

H(m)=h+(L×0.105)+P

  • حرف H: مقدار هد کل برحسب متر
  • حرف h: مقدار ارتفاع ساختمان برحسب متر
  • حرف L: مجموع مقدار طول طولانی‌ترین مسیر لوله همراه با افت هد اتصالات
  • حرف P: مقدار هد لازم برای ایجاد فشار خروجی از شیرها

هر نوع اتصال و زانویی باتوجه به قطر لوله مقدار مشخصی افت فشار ایجاد می‌کند. این افت فشار را با طول معادل برحسب متر بیان می‌کنند که در مباحث مقررات ملی ساختمان مقدار استاندارد آن آورده شده است.
نکته: در جدول زیر می‌توانید طول معادل برای اتصالات سر راه لوله‌کشی را مشاهده کنید.

طول معادل برای برخی اتصالات (متر)

مثالی از محاسبه هد پمپ از طریق فرمول هد

ساختمانی ۴ طبقه را با مشخصات زیر فرض کنید:
۱. طولانی‌ترین مسیر لوله‌کشی در ساختمان ۱۵ متر است.
۲. تعداد ۸ زانویی ۹۰ شعاع انحنای بزرگ و ۴ شاخه T نیز وجود دارد.
۳. با فرض اینکه قطر لوله ۱ اینچ باشد، هد لازم برای پمپ آب چقدر خواهد بود؟
پاسخ: به‌طور معمول به‌ازای هر طبقه ۳.۵ متر ارتفاع در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین ارتفاع کلی ساختمان ۱۴ متر است. طولانی‌ترین مسیر لوله‌کشی ۱۵ متر است و افت هد ناشی از اتصالات برابر است با 4.1=0.52×8 برای زانویی و 7=1.77×4 برای شاخه T. فشار خروجی از شیرآلات باید ۲ بار باشد که هد ۲۰متری را ایجاد کند. بنابراین هد کل برابر است با:

  • h=14 m
  • L=14+4+7=25 m
  • P=20 m
  • H=14+(25×0.105)+20=36.5 m

محاسبه دبی پمپ

مقدار مصرف آب در یک ساختمان عددی تقریبی است؛ چرا که تعداد افراد ساکن در واحدهای آن و میزان مصرف در زمان‌های مختلف می‌تواند متفاوت باشد. اما در جدول زیر، مصرف آب ساختمان‌های مختلف به صورت حدودی و با تخمین خوبی آورده شده است:

نوع ساختمان مسکونی متوسط مصرف آب روزانه به ازای هر نفر (لیتر بر شبانه روز)
آپارتمان معمولی 100-150
آپارتمان لوکس 150-200
ویلای لوکس با سونا و جکوزی 200-250

برای محاسبه مصرف آب، با توجه به اینکه احتمال استفاده از تمام شیرها و افراد ساکن در ساختمان در یک زمان واحد کم است، ضریب همزمانی لحاظ می‌شود که در جدول زیر برای تعداد واحدهای مختلف آورده شده است.

تعداد واحد ساختمان ضریب همزمانی مصرف آب
1 تا 4 واحد 0.66
5 تا 10 واحد 0.45
11 تا 20 واحد 0.40
21 تا 50 واحد 0.35
51 تا 100 واحد 0.30
بیشتر از 100 واحد 0.25

با داشتن مقادیر مصرف روزانه هر نفر در ساختمان‌های مختلف مسکونی و ضریب همزمانی طبق فرمول زیر، میزان دبی مورد نیاز ساختمان با تقریب خوبی محاسبه می‌شود. فرمول محاسبه دبی پمپ به صورت زیر است:

فرمول میزان دبی مورد نیاز ساختمان

در فرمول فوق A تعداد واحدهای ساختمان، B متوسط تعداد نفرات هر واحد، C متوسط مصرف آب روزانه و D ضریب همزمانی مصرف آب است.

مثالی از محاسبه دبی پمپ با فرمول دبی پمپ

آپارتمانی با ۴ طبقه تک واحد را فرض کنید؛ اگر ۴ نفر در هر واحد سکونت داشته باشند، مقدار دبی لازم برای انتخاب پمپ آب چقدر خواهد بود؟
با توجه به جداول بالا A برابر با ۴، B برابر با ۴، C برابر با ۰.۶۶ و D برابر با ۱۵۰ خواهد بود که به صورت زیر محاسبه می‌شود:

مقدار دبی لازم برای انتخاب پمپ آب

نکته: در جداول بالا گفته شده است که آپارتمان مسکونی معمولی، متوسط مصرف روزانه آن ۱۵۰ لیتر بر شبانه روز است؛ بنابراین D برابر با ۱۵۰ می‌شود.

جمع بندی

دو مشخصه اصلی پمپ هد و دبی هستند که توانایی و قدرت پمپ را در انتقال سیال از نقطه‌ای به نقطه دیگر نشان می‌دهند؛ بنابراین برای انتخاب و خرید پمپ آب خانگی دانستن این دو پارامتر ضروری است.
با اینکه می‌توانید هنگام خرید پمپ آب، با ارائه مشخصات ساختمان از نظر متراژ، طبقات و تعداد افراد می‌توانید پمپ مدنظر خود را از فروشنده دریافت کنید، اما با یادگیری نحوه محاسبه دقیق هد پمپ و دبی پمپ نیز می‌توانید خودتان آن را به صورت دستی محاسبه کنید.
آشنایی با نحوه محاسبه هد و دبی و دانستن فرمول محاسباتی آن‌ها به شما کمک می‌کند تا بهترین و مناسب‌ترین پمپ از لحاظ قدرت و کارایی انتخاب کنید؛ اگر قصد خرید اینترنتی پمپ را دارید و نمی‌دانید چطور می‌توانید بهترین گزینه را انتخاب کنید، با دانستن این فرمول‌ها می‌توانید محاسبات انتخاب پمپ را انجام دهید و تا حدودی بهترین گزینه پمپ آب را پیدا کنید.
همچنین می‌توانید با کارشناسان ماهر کالاصنعتی در ارتباط باشید تا در زمینه انتخاب کارآمدترین پمپ آب و انتخاب بهترین برند پمپ آب خانگی مشاوره دریافت کنید.

نظرات
 
   
 

قوانین ارسال نظر

  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.
  • با توجه به آن که امکان موافقت یا مخالفت با محتوای نظرات وجود دارد، معمولا نظراتی که محتوای مشابه دارند، انتشار نمی‌یابند بنابراین توصيه مي‌شود از مثبت و منفی استفاده کنید.
    • 0
    • 2
    سلام و ادب میخواستم بپرسم برای محاسبه دقیق دبی آب لازم در یک ساختمان مثل هد، روشی وجود دارد؟
    • کاربر سایت

      1402/12/14 07:58:19
      • 0
      • 1

      سلام جناب تمنایی گرامی

      بله برای محاسبه دبی یا مقدار جریان آب متناسب با نوع و تعداد تجهیزات بهداشتی مود استفاده در واحدها می توانید به مبحث 16 مقررات ملی ساختمان مراجعه کنید.

    • 0
    • 5
    ممنون از این مقاله کوتاه، روان و آموزنده.‌با استفاده از فرصت پیشنهاد میکنم چون در متن از سیستم متریک: لیتر و متر استفاده شده نمودارها نیز با همین سیستم ارایه شود.‌با تشکر
    • کاربر سایت

      1402/11/16 11:04:06
      • 0
      • 4

      سلام جناب آذرهوش، وقت شما بخیر

      خوشحال هستیم که از محتوای مقاله استفاده کردید و برای شما مفید بوده است. اون عکس نمودار صرفا شکل شماتیکی از نمودار هد بر حسب دبی است. ممنون از نظر شما. موفق باشید.

    • 0
    • 7
    سلام و احترام، ساختمون مسکونی داریم در 5 طبقه که هر طبقه دو واحدی می باشد. در همکف نیز یک واحد وجود دارد. پمپ آب خانگی که بتواند فشار را به طبقات بالا هم برساند کدام است؟ با تشکر
    • کاربر سایت

      1402/11/01 10:46:23
      • 0
      • 6

      سلام جنای زیوری گرامی، وقت شما بخیر

      با مشخصات ساختمان مسکونی که فرمودید، پمپ دو اسب دو پروانه پنتاکس CB210 یا دو اسب دو پروانه لئو مدل 2ACm150H پیشنهاد می شود.

    • 0
    • 5
    سلام و عرض ادب ضمن تشکر از اطلاعات ارائه شده برای یک ساختمان ۳ طبقه (هر طبقه با حدود ۵۵ متر مربع زیربنای ) در دربافت فرسوده در زمینی به مساحت ۹۰ متر که اخیرا" با اُفت فشار آب در منطقه ۹ شهرداری تهران مواجه شده ایم ، پمپ مورد نظر شما با چه ظرفیتی و مشخصاتی باشد؟
    • کاربر سایت

      1402/11/01 10:43:34
      • 0
      • 4

      سلام جناب سبزی پور عزیز، وقت شما بخیر

      برای ساختمان سه طبقه شما می توانید پمپ 1 اسب بشقابی استفاده کنید. از طریق سایت می توانید اقدام به سفارش کنید یا با کارشناس ما داخلی 226 شماره 02191304300 تماس بگیرید.

    • 0
    • 10
    سلام و ادب، یک سوال داشتم ازتون. در فرمول هد پمپ که داخل پرانتز L ضربدر ضریب 0.105 میشه. اون عدد از کجا اومده؟؟
    • کاربر سایت

      1402/10/16 14:10:16
      • 0
      • 9

      سلام آقای جیرانی

      در فرمول مذکور، ضریب حرف L بصورت تجربی استخراج شده است.

    • 0
    • 12
    سلام روز بخیر، من میخواستم برای ساختمان 3 طبقه و 3 واحد یک پمپ آب مناسب خریداری کنم. یکمی شمردن تعداد زانویی ها و اتصالات برای محاسبه هد سخت است. راه دیگری هم برای محاسبه وجود داره؟ ممنونم
    • کاربر سایت

      1402/10/11 09:58:34
      • 0
      • 12

      سلام آقای رضوی گرامی، روز شما هم بخیر

      روش محاسبه و فرمول هایی که در این مقاله به آن اشاره شده است صرفا برای اطلاعات بیشتر و علاقه مندان هست. برای انتخاب پمپ آب خانگی مناسب متناسب با تعداد طبقات و واحدها می توانید به جدول مقاله مذکور مراجعه کنید. برای ساختمان شما پمپ پنتاکس CB100 یا CM100 یا لئو 2ACm75 پیشنهاد می شود.

    • 0
    • 14
    سلام وقت بخیر: بنده یک پمپ CM100 پنتاکس دارم که برای اینکه دبی 50 لیتر بر دقیقه لازمم بود گرفته بودم و یکسال استفاده کردم. الان دبی 80 لیتر بر دقیقه لازم دارم ارتفاع هم حدود 25 متره. همین پمپ میتونه جوابگو باشه یا باید عوضش کنم؟
    • کاربر سایت

      1402/10/05 13:10:21
      • 0
      • 14

      سلام آقای چکناوریان عزیز، وقت شما هم بخیر

      برای اینکه ببینید پمپی که دارید جوابگوعه نیاز شما هست یا نه، باید به نمودار مشخصه آن مراجعه کنید. طبق نمودار هد برحسب دبی پمپ CM100 پنتاکس برای دبی 80 و هد 25 همین پمپ میتونه جواب بده و نیازی به هزینه کردن خرید پمپ دیگر نیست.

    • 0
    • 17
    سلام؛ بنده خودم نصاب پمپ هستم اما همیشه میخواستم بدونم مقدار هد و دبی که برای یک ساختمون مناسبه چقدره و چجوری حساب میشه. مقاله شما رو خوندم و متوجه شدم. الان چند وقتی هست از همین راه تونستم برای چند مشتری پمپ انتخاب کنم و همه راضی بودن. خواستم فقط تشکر کنم.
    • کاربر سایت

      1402/09/15 14:05:25
      • 0
      • 15

      سلام جناب مشهدی عزیز

      باعث افتخار هست که فرد محترمی مثل شما مقاله ما رو مطالعه کرده و براتون مفید بوده است. تمام تلاش ما ارائه محتوای با کیفیت و کاربردی است که افرادی مثل شما که بصورت تخصصی کار فنی انجام میدید هم بتونید بهره ببرید.

    • 0
    • 18
    سلام و عرض ادب؛ من در حال یادگیری و جمع آوری اطلاعات درباره پمپ ها هستم و به درمورد محاسبه هد و دبی پمپ سرچ کردم و مقالتون رو خوندم خیلی ساده و کامل بود ممنونم. فقط اینکه جدول طول معادل اتصالات کدوم مبحث مقررات هست میخواستم کامل تر مطالعه کنم. مرسی
    • کاربر سایت

      1402/09/12 10:30:05
      • 0
      • 18

      سلام خانم کریمی عزیز

      خوشحالیم که از محتوای مقاله راضی و خرسند بوده اید. جدول طول معادل اتصالات که برای محاسبات هد پمپ لازم است در مبحث مقررات ملی ساختمان جلد 16 آمده است که می توانید به آن رجوع کنید.

    • 0
    • 17
    سلام و وقت بخیر، یک سوالی داشتم درباره هد پمپ، میخواستم بدونم هد به معنی فقط ارتفاع عمودی پمپاژ توسط پمپ هست؟
    • کاربر سایت

      1402/09/05 09:44:03
      • 0
      • 16

      سلام دوست عزیز

      هد یا ارتفاع ماکزیمم پمپ در واقع توانایی ای است که پمپ در پرتاب آب دارد. از خروجی پمپ تا محل مصرف آب، قاعدتا مسیر فقط عمودی نیست و مسیرهای افقی و اریب و خم هایی مثل زانویی ها وجود دارد که مجموع تمام این مسیرها به همراه افت فشاری که در مسیر وجود دارد پارامتر هد پمپ را نشان می دهد.

    • 4
    • 7
    تاثیرمسافت دررسیدن به هد خروجی چقر است به عنوان مثال انتقال از پمپ تا محل مصرف 500متر باشه وارتفاع 20متر
    • 6
    • 12
    باسلام و عرض احتراما پمپی با هد ده متر چند متر لوله را میتواند آبرسانی کند باتشکر