شستی | شاسی | اعلام حریق

استفاده از شستی اعلام حریق یکی از روش‌هایی است که با آن ساکنین را از وقوع آتش‌ سوزی در ساختمان خبردار می‌کنند. به طورکلی در محیط‌ های مختلف با روش‌های متفاوت، آتش‌ سوزی به ساکنان خبر داده‌ می‌شود.

معمولا دتکتورها متوجه بروز آتش شده و به سامانه اعلام حریق سیگنال ارسال می‌کنند، کنترل پنل اعلام حریق نیز بسته به شرایطی که برایش تنظیم شده، اقدام به اعلام آتش‌ سوزی می‌نماید.

در برخی موارد نیز به طور دستی توسط یکی از ساکنین با فشردن شستی اعلام حریق به سایرین اطلاع داده می‌شود.

شستی اعلام حریق نزدیک خروجی‌ها، راه ‌پله ها و مکان‌هایی که در دید افراد باشد، تعبیه می‌شود. این شستی در فاصله‌ی 140 سانتی‌متری از سطح زمین نصب می‌شود.

شستی اعلام حریق برای این‌ که به صورت اتفاقی یا سهوا مورد استفاده قرار نگیرد؛ توسط یک مکانیزم فیزیکی آماده‌ی فشردن می‌گردد.

این مکانیزم یکی از دو شکل زیر می‌باشد:

1. شکستن شیشه‌ی درپوش شستی
2. کنار زدن حفاظ شستی با یک اهرم‌بندی لولایی یا کشویی پیش‌بینی شده

اجزاء سامانه‌ی تشخیص و اعلام حریق

یک سیستم اعلام و اطفاء حریق از بخش‌های زیر تشکیل شده‌است:

• آشکارکننده‌ی آتش (دتکتور)
• کابل‌ها و سیم‌کشی رابط
• کنترل پنل اعلام حریق
• بلندگوها و آژیرها
• لامپ‌های هشداردهنده (اندیکاتورها و ریموت اندیکاتورها)
• شستی اعلام حریق
• منبع تغذیه
• جعبه آتش‌نشانی
• کپسول آتش‌نشانی
• اطفا کننده های خودکار (اسپرینکلر و ...)

دتکتورها که شامل دتکتور دودی، دتکتور حرارتی، دتکتور گازی و دتکتور شعله می‌شوند، وظیفه دارند، به محض تشخیص آتش، سیگنالی به پنل کنترل بفرستند.

در بعضی محیط‌ ها امکان استفاده از دتکتورها وجود ندارد، در این صورت شستی اعلام حریق در راهروهای پر رفت‌ و آمد، نصب شده تا به محض تشخیص آتش، از این طریق اطلاع‌ رسانی صورت‌ گیرد.

کاربرد شستی اعلام حریق

تشخیص آتش‌ سوزی در اماکن مختلف به دو شکل کلی انجام می‌شود:

1. رؤیت آتش
2. استفاده از سنسورهای تشخیص آتش (انواع دتکتورها)

• در محیط‌ هایی که مرتباً رفت‌ و آمد صورت می‌گیرد و در ضمن هیچ‌ گونه مواد آتش‌زایی نیست، تشخیص آتش‌سوزی به وسیله‌ ی دیدن انجام می‌گیرد؛ در این‌گونه مواقع شستی اعلام حریق کاربرد مؤثری دارد، زیرا افرادی که در آن مکان حضور دارند، به محض تشخیص آتش‌سوزی، شستی اعلام حریق را فشار داده و ساکنین را باخبر می‌کنند.

• مواقعی پیش می آید که آتش‌ سوزی رخ می‌دهد و اپراتور یا یکی از افراد حاضر در آن مکان، متوجه می‌شود؛ قبل از کشف آتش توسط دتکتورها، فرد با فشردن شستی اعلام حریق، سامانه را فعال می‌کند تا در زمان لازم برای خاموشی آتش صرفه‌ جویی شود.

انواع شستی‌ های مورد استفاده در یک مکان خاص

1.   توقف تخلیه مواد اطفاء حریق (abort)

اکنون به توضیح هریک می‌پردازیم:

شستی اعلام حریق (manual call point)

این شستی در محیط‌های کاری با افزایش خطر حریق کار گذاشته‌ می‌شود و هدف از آن در دو شکل ممکن زیر تعریف می‌شود:

• به تنهایی نصب شده‌است.

در این‌حالت وظیفه‌ی افرادی که حریق را می‌بینند این است که به محض رؤیت، این شستی را بفشارند.

• به همراه نصب دتکتورهای آشکارساز نشانه‌های آتش، نصب شده است.

در این‌حالت، در زمان حضور پرسنل حاضر، به محض تشخیص اولین نشانه‌های وقوع آتش سوزی، به صورت دستی، شستی اعلام حریق به کار می‌افتد، تا هر چه سریع‌ تر اقدامات لازم برای آن صورت‌ پذیرد.

شستی تخلیه مواد اطفاء حریق (manual release)

در برخی سامانه‌ های اعلام و اطفاء حریق، امکانات لازم برای اطفاء حریق نیز پیش بینی شده است، به این صورت که لوله کشی های خاص یا مخازنی قرار دارد که به صورت خودکار، پس از تشخیص دتکتورها، به اطفاء حریق می‌پردازد.

هرگاه آتش سوزی در حضور اپراتور، رخ دهد، اپراتور قبل از عمل کردن خودکار سیستم اطفاء حریق، شستی تخلیه مواد اطفاء حریق را می‌فشارد تا حریق در سریع‌ترین زمان ممکن کنترل شود. و از بروز خسارت بیشتر جلوگیری گردد.

شستی توقف تخلیه مواد اطفاء حریق (abort)

گاهی پیش می‌آید که در زمان آتش سوزی، سیستم اطفاء حریق به کار افتاده و شروع به تزریق مواد اطفاء می‌نماید، اگر این تزریق و پاشش در حضور کارکنان آن محیط باشد؛ دلیلی ندارد پس از کنترل و اطفاء کامل آتش، سیستم به پاشش خود ادامه دهد، شستی توقف تخلیه، مانع از هدررفت مواد اطفاء حریق می‌گردد.

شستی اعلام حریق چگونه به کار می‌افتد؟

در بسیاری از شستی‌های اعلام حریق به محض شکستن شیشه‌ ی آن، آژیر اعلام حریق به صدا درمی آید. گاهی نیز بایستی بعد از شکستن شیشه، شستی زیر آن فشرده شود.

همیشه این‌ گونه نیست که اعلام حریق به صورت بلندشدن صدای آژیر باشد، گاهی نیز از طریق بلندگو ساکنین با خبر شده و پیام‌هایی مبنی بر خروج از ساختمان، استفاده نکردن از آسانسور و ... پخش می‌شود. 

در برخی موارد نیز تلفن قرمزرنگی تعبیه شده که شماره‌ی مرکز آتش‌ نشانی بر روی آن قید گردیده‌است، تا بتوان با نزدیکترین آتش‌ نشانی تماس‌ گرفت.

نکات مهم راجع به شستی اعلام حریق

1. همه‌ ی آن ها یکسان به‌ کار بیفتند.
2. حداکثر فاصله از افراد 20 متر باشد.
3. محل نصب دارای نور کافی باشد.
4. دسترسی به آن بدون مانع باشد.
5. جایی باشد که فردی که قصد راه اندازی آن را دارد، با خطری مواجه نشود.
6. رنگ زمینه‌ی نصب شستی، با رنگ قرمز شستی کنتراست (تضاد) کافی داشته باشد.